تحلیل راهکارهای بهبود نظام نوین ترویج کشاورزی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه ترویج، ارتباطات وتوسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، ایران، زنجان

2 دانشیار، گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

3 استاد، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

4 استادیار، موسسه آموزش و ترویج کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

چکیده

شکل‎ گیری نظام نوین ترویج کشاورزی در دهه 1390 مهمترین حرکت، برای حل مشکلات ترویج کشاورزی در کشور به حساب می‎آید. لذا پژوهش حاضر در پی تحلیل راهکارهای بهبود این نظام است. جامعه آماری این تحقیق مدیران و کارشناسان مروج کشاورزی در 10 استان‌ منتخب در سال 1403 بودند (تعداد: 3123 نفر). حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 342 نفر برآورد شد. نمونه‌ها به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه محقق ساخته بود. روایی آن از طریق مراجعه به متخصصین و دانشگاهیان و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تایید شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخه 22 و برای مدل‌سازی معادلات ساختاری با رویکرد تحلیل مسیر از نرم‌افزار Smart PLS نسخه 3 استفاده شد. نتایج نشان داد که کارآمدی نظام نوین ترویج کشاورزی پایین‌تر از حد متوسط است. بر اساس نتایج، کارآمدترین بخش ترویج، پاسخ به نیاز بهره‌برداران و بهترین راهکار جهت بهبود نظام نوین، توسعه سرمایه انسانی است. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که متغیرهای تامین منابع مالی و زیرساختی پایدار، سیاستگذاری و برنامه‌ریزی، تحول در ساختار، فرآیندها و کارکردها، توسعه سرمایه انسانی و توسعه مدیریت دانش به ترتیب با ضرایب 53/0، 42/0، 38/0، 36/0 و 29/0 تاثیر مثبت و معنی‌داری بر بهبود نظام نوین ترویج داشتند اما متغیر نظارت و ارزیابی و سنجش اثربخشی تاثیر معنی‌داری نداشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Strategies to Improve the New Agricultural Extension System of Iran

نویسندگان [English]

  • Solmaz Haddadi 1
  • Gholamreza Mojarradi 2
  • Sayed Mahmood Hoseini 3
  • Javad Ghasemi 4
1 Agricultural Extension, Communication and Rural Development Department, Faculty of Agriculture, University of Zanjan,, Zanjan, Iran
2 Associate Professor, Department of Extension, Communication and Rural Development, Faculty of Agriculture, University of Zanjan, Zanjan, Iran
3 Professor, Department of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agriculture, University of Tehran, Karaj, Iran.
4 Assistant Professor, Agricultural Education and Extension Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The New Agricultural Extension System (NAES) has been the most important executive measure to improve the functions and solve the problems of agricultural extension in the country since 2011. Therefore, the present study analyze the solutions to improve NAES. The statistical population was agricultural extension managers and experts in 10 selected provinces in 2024 (3123 people). The sample size was estimated through the Cochran formula (342 people) and was selected using the stratified sampling method with proportional assignment. The data collection tool was a researcher-made questionnaire. Its validity was confirmed by referring to experts and academics, and its reliability was confirmed through Cronbach's alpha and composite reliability. Data analysis was performed using SPSS version 22 software, and Smart PLS version 3 software was used for structural equation modeling with a path analysis approach. The results showed that the current efficiency of NAES was below average. The most efficient part of extension was responding to the needs of the beneficiaries. Also, the best solution for the transformation and improvement of NAES was the development of human capital. The results of the path analysis showed that the variables of providing sustainable financial resources and infrastructure, policy-making and planning, transformation in structure, processes, and functions, human capital development, and development of knowledge management had a positive and significant effect on the improvement of the modern extension system with coefficients of 0/53, 0/42, 0/38, 0/36, and 0/29, respectively. However, the variables of monitoring, evaluation, and effectiveness measurement did not have a significant effect.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agricultural extension
  • New Extension System
  • Challenges
  • Improvement Strategies

مراجع

اسداله‌پور، ع.، علیپور، ح. و فرهادی، ف. (1400). نقش مولفه‌ها در چالش‌های نظام نوین ترویج کشاورزی مازندران. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 57(21)، 27-1.
بهبودی، ه. (1398). سیر تحول مراکز ترویج و خدمات جهاد کشاورزی (از ابتدا تا امروز). چاپ اول. تهران: نشر خاطره.
پورفاتح، ن.، خسروی‌پور، ب. و  غنیان، م. (1399). عامل‌های مؤثر بر اجرای مدیریت دانش در ترویج کشاورزی. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 12(57)، 27-50.
جعفری، ن.، کرمی، ع. و کشاورز، م. (1399). اثرات طرح نظام نوین ترویج کشاورزی بر ارتقای دانش و تغییررفتار کشاورزان استان فارس. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران،16(2): 21-38.
رضائی‎مقدم، ک. و  اسداله‎پور، ع.‎ (1397). بازاندیشی ‎مفهومی ‎ترویج ‎کشاورزی ‎ایران. چاپ اول. تهران: نشر‎آموزش‎کشاورزی.
رضائی‎مقدم، ک. و  فاطمی‎، م.‎ (1398). راهبردهای بهبود نظام نوین ترویج کشاورزی ایران. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 15 (2)، 223-251.
رعنایی کردشولی، ح. و مرتضویی، م. (1395). اصلاحات ساختاری در نظام ترویج کشاورزی ایران. چاپ اول، تهران: سازمان سازمان تحقیقات، آموزش و کشاورزی.
رعنایی، ح. و مرتضوی، م. (1395). اصلاحات ساختاری در نظام ترویج کشاورزی ایرا ن. چاپ اول. تهران: نشر آموزش کشاورزی.
عزیزی، ش.،  سروی، ع.،  نظیفی، ح.، جهانی، ر. و رزمجو، ا. (1395). نقش نظام نوین ترویج کشاورزی در توانمندسازی بخش کشاورزی در عرصه های تولیدی مطالعه موردی (حوزه مرکز جهاد کشاورزی انجیرلو). ششمین کنگره ملی علوم ترویج و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایران (ملاحظات ترویج در پایداری کشاورزی، منابع‌طبیعی و محیط‌زیست در شرایط تغییرات اقلیمی). شیراز، دانشگاه شیراز، 5 تا 6 آبان‌ماه 1395.
علیزاده، ن.، علیپور، ح.، میرترابی، م.و موذن، ز. (1397). مؤلفه‌های تاثیرگذار بر تحول نظام ترویج کشاورزی ایران. تحقیقات اقتصادو توسعه کشاورزی ایران، (2)49، 331-345.
علیزاده، ن.، علیپور، ح.، نیکویی، ع.، حاجی میررحیمی، د.، بخشی جهرمی، ا. و حسن‌پور، ب. (1397). شناسایی چالش‌ها و الزامات ترویج کشاورزی و آسیب‌شناسی وضع موجود نظام نوین ترویج کشاورزی ایران. علوم ترویج و کشاورزی آموزش، 14(2)، 35-21.
کریمی گوغری، ح.، رضایی‌مقدم، ک.، زمانی، غ.، حیاتی، د. و رضایی، ع. (1396). واکاوی شبکه نهادی ترویج و آموزش کشاورزی استان کرمان: کاربرد تحلیل شبکه اجتماعی. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 13(2)، 131-151.
ملک محمدی، ا.،  شهبازی، ا.، کرمی، ع.، سلمانزاده، س.، یزدانی، س. و  دوراندیش، ا. (1400). نقش ترویج و آموزش کشاورزی در ترویج دانش و فناوری‌های بوم‌سازگار برای تولیدهای کشاورزی در کشور. پژوهش‌های راهبردی در علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 60(2)، 185-202.
یزدان‌پناه، م.، و رحیمی فیض‌آباد، ف. (1398). دلایل عدم موفقیت ترویج کشاورزی با استفاده از تئوری بنیانی (مورد مطالعه: جهاد کشاورزی استان لرستان). تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران (علوم کشاورزی ایران)، 50(3)، 549-575.
Adeel, M.A., Siddiqui, B.N., Waqar -ul - Hassan, T., Adnan, R. and Shah, F. (2017). Working efficiency of extension field staff with regards to integrated pest management of cotton in district DG Khan, Punjab. Journal of Rural Development and Agriculture, 2(1), 26-40.
Burton, M., Fileccia, T., Gulliver, A., Qamar, M.K. and Tayyab, A. (2017). Pakistan: Priority Areas for Investment in the Agricultural Sector. Country Highlights, Food and Agriculture Organization (FAO).
Cahyono, E.D. (2014). Challenges facing extension agents in implementing the participatory extension approach in Indonesia: A case study of Malang Regency in the East Java Region. (Doctoral Dissertation, The Ohio State University). Retrieved from https://etd.ohiolink.edu/!etd.send_file?accession=osu1404402942&disposition=inline
Cook,  Brian R., Satizábal, Paul,  Curnow , Jayne (2021), Humanising agricultural extension: A review., World Development, 140(28), 256-283.
Farooq, A., Ishaq, M., and Shah, N. (2010). Agricultural extension agents and challenges for sustainable development. Journal of Sarhad Agriculture, 26(3), 419-426.
Ferroni, M. and Zhou, Y. (2012). Achievements and challenges in agricultural extension in India. Global Journal of Emerging Market Economics, 4(3), 319-346.
Kassem, H.S., Alotaibi, B.A., Muddassir, M. and Herab, A. (2021). Factors influencing farmers’ satisfaction with the quality of agricultural extension services. Evaluation and Program Planning, 85 (3), 1-20.
Maulu, S., Hasimuna , O.J., Mutale, B., Mphande, J. and Siankwilimba, E. 2021. Enhancing the role of rural agricultural extension programs in poverty alleviation: A review. Cogent Food & Agriculture, 7(1): 1-13.
Nettle, R., Morton, J.M., McDonald, N., Suryana, M., Birch, D., Nyengo, K., Mbuli, M., Ayre, M., King, B., Paschen, J.A. and Reichelt, N. (2021). Factors associated with farmers’ use of fee-for-service advisors in a privatized agricultural extension system, Land Use Policy, 104, 1-17.
Nunnally, J.C. and Bernstein, I.H. (1994). Psychometric theory (3rd ed.). New York: McGraw-Hill.
Pigford, A.E., Hickey, G.M. and Klerkx L. (2018). Beyond agricultural innovation systems? Exploring an agricultural innovation ecosystems approach for niche design and development in sustainability transitions. Agricultural Systems, 164, 116-121.
Rivera, M.W. and Alex, G. (2004). The continuing role of government in pluralistic extension systems. Proceedings of the 20th association for international agriculture and extension education annual conference. Dulin: Ireland.
Rivera, W. (2001). Whither agricultural extension worldwide? Reforms and prospects. In Knowledge generation and technical change: institutional innovation in agriculture. Boston, MA: Springer US.
Singh, A.K. and Burman, R. (2019). Agricultural extension reforms and institutional innovations for inclusive outreach in India. Agricultural Extension Reforms in South Asia,  128(52), 289-315.
Yang, P. and Ou, Y. (2022). Transforming public agricultural extension and advisory service systems in smallholder farming. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO), Rome, 2022. https://doi.org/10.4060/cc2131en.
مطالعات کارآفرینی و توسعه پایدار کشاورزی
دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 12
اردیبهشت 1404
صفحه 69-92

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار