توسعه راهبردهای کارآفرینی از طریق آسیب‌شناسی فرآیندهای توسعه اجتماعی-اقتصادی شهری (مطالعه موردی شهر مشهد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران.

2 گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

چکیده

تحقیق کاربردی حاضر با رویکرد برنامه‌ریزی راهبردی با هدف تحلیل وضعیت و تدوین راهبردهای توسعه کارآفرینی در شهر مشهد اجرا شد. ابزار تحقیق پرسشنامه‌ای بود که شامل، تعداد 48 عامل خارجی (17 مورد فرصت‌ها و 31 مورد تهدیدها) و 53 عامل داخلی (28 مورد قوت‌ها و 25 مورد ضعف‌ها) بود. تحلیل داده‌ها بر مبنای چارچوب SWOT و ماتریس برنامه‌ریزی راهبردی انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل 30 نفر از کارشناسان (اعضای هیأت علمی، مجریان و کارشناسان ارشد در حوزه شهرسازی و متخصصین حوزه برنامه‌ریزی توسعه در استانداری خراسان رضوی) بود. نتایج رتبه‌بندی گویه‌ها نشان داد که مهمترین نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید به ترتیب عبارتند از «وجود آستان قدس به عنوان جاذبه‌ی قوی جهت جذب گردشگران مذهبی»، «ضعف در سیاست‌های نگهداری و تعمیرات وسائل حمل و نقل عمومی»، «رونق اقتصادی و توسعه فرصت‌های کسب‌وکار» و «کنترل و دخالت همه جانبه دولت». یافته‌های تحلیل SWOT نشان داد که مجموع امتیاز عوامل داخلی به‌ترتیب 910/2 و 650/3 و مجموع امتیاز عوامل خارجی به‌ترتیب 049/3 و 663/2 می‌باشد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده راهبردهای توسعه کارآفرینی در شهر مشهد به راهبردهای تهاجمی (SO) نزدیک است. از بین راهبردهای تهاجمی این موارد اهمیت بیشتری داشته است: استفاده از نظرات متخصصان و کارآفرینان در تصمیمات شهری، تقویت نهادهای مدنی و جامعه صنفی، تمرکز بر فعالیت‌های کارآفرینی گردشگری جهت بهره‌برداری از منابع و جاذبه‌های موجود به منظور کسب درآمد و اشتغالزایی.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Development of Entrepreneurial Strategies through the Diagnosing of Urban Socio-economic Development Processes (Mashhad city case study)

نویسندگان [English]

  • Roya Majidi 1
  • Rahmatollah Amirahmadi 1
  • Gholamreza Hassani Darmian 2
  • Sedigheh Aminian 1
1 Department of Sociology, Faculty of Human Sciences, Azadshar Branch, Islamic Azad University, Azadshar, Iran.
2 Department of Sociology, Faculty of Human Sciences, Ferdowsi University, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

This applied research was carried out with a strategic planning approach aimed to analyze the situation and formulating entrepreneurship development strategies in the city of Mashhad. The research tool was a questionnaire that included 48 external factors (17 opportunities and 31 threats) and 53 internal factors (28 strengths and 25 weaknesses). Data analysis was done based on SWOT framework and strategic planning matrix. The target population of the research included 30 experts (academic faculty members, executives and senior experts in the field of urban planning and experts in the field of development planning in the governorate of Khorasan Razavi province). The results of the ranking of the items showed that the most important items of strength, weakness, opportunity and threat are "the presence of Astan Quds as a strong attraction to attract religious tourists", "weakness in the policies of maintenance and repairs of means of transportation" and public transport", "economic development and development of business opportunities" and "control and all-round intervention of the government". The findings of SWOT analysis showed that the total score of internal factors is 2.910 and 3.650, and for external factors is 3.049 and 2.663, respectively. According to the obtained results, entrepreneurial development strategies in Mashhad city are close to SO strategies. Among these strategies, the following have been more important: using the opinions of experts and entrepreneurs in urban decisions, strengthening civil institutions and trade unions, focusing on tourism entrepreneurial activities to exploit existing resources and attractions in order to earn money and job creation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban entrepreneurship
  • Urban business
  • Smart city
  • Strategy
بابایی هزه­جان، م.، پیران­نژاد، ع.، خداپناه، ب.، و لاجوردی، س.ر. (1398). راهبردهای توسعه کارآفرینی شهری در بستر اجتماعی شهر تهران. مجلس و راهبرد، 26 (100): 87-117.
بابایی هزه­جان، م.، پیران­نژاد، ع.، و امیر، م. (1395). شناسایی عوامل اقتصادی مؤثر بر کارآفرینی شهری (مطالعه موردی: شهر تهران). فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، ۵ (۱۷): ۹۹-۸۳.
رضائی، م.، صادقی، ن.، و عزیزی، ش. (1400). تحلیل عوامل مؤثر بر کار‌آفرینی شهری در راستای دستیابی به اقتصاد پایدار (مطالعۀ موردی: شهر نجف‌آباد). پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 9 (1): 189-209.
Audretsch, D. B., Kuratko, D. F., & Link, A. N. (2015). Making sense of the elusive paradigm of entrepreneurship. Small Business Economics, 45(4): 703-712.‏
Bosma, N., & Sternberg, R. (2014). Entrepreneurship as an urban event? Empirical evidence from European cities. Regional Studies, 48(6): 1016-1033.‏
Bruton G. D., Ahlstrom, D., & Li, H-L (2010). Institutional theory and entrepreneurship: where are we now and where do we need to move in the future? Entrepreneurship, Theory & Practice 34(3): 421-440.
Chong, M., Habib, A., Evangelopoulos, N., & Park, H. W. (2018). Dynamic capabilities of a smart city: An innovative approach to discovering urban problems and solutions. Government Information Quarterly, 35(4): 682-692.‏
Choongo, P., Eijdenberg, E. L., Chabala, M., Lungu, J., & Taylor, T. K. (2020). The evolution of urban entrepreneurship in Zambia. In Urban studies and entrepreneurship (pp. 249-269).Springer, Cham.‏
Crittenden, V. L., Crittenden, W. F., & Ajjan, H. (2019). Empowering women micro-entrepreneurs in emerging economies: the role of information communications technology. Journal of Business Research, 19(8): 191–203.
Dana, L. P., Salamzadeh, A., Hadizadeh, M., Heydari, G., & Shamsoddin, S. (2022). Urban Entrepreneurship and Sustainable Businesses in Smart Cities: Exploring the Role of Digital Technologies. Sustainable Technology and Entrepreneurship: 100016.‏
DEFRA. (2011). Rural Economy Growth Review: Enabling Business to Grow and Diversify. Department for Environment, Food and Rural Affairs, UK Government. London.
Faggio, G., & Silva, O. (2014). Self-employment and entrepreneurship in urban and rural labour markets. Journal of Urban Economics, 84, 67-85.
Glaeser, E. L., & Kerr, W. R. (2009). Local industrial conditions and entrepreneurship: how much of the spatial distribution can we explain? Journal of Economics & Management Strategy, 18(3): 623-663.‏
Hall, J. K., Daneke, G. A., & Lenox, M. J. (2010). Sustainable development and entrepreneurship: Past contributions and future directions. Journal of Business Venturing, 25(5): 439-448.‏
Harvey, M., Kiessling, T., & Moeller, M. (2010). A view of entrepreneurship and innovation from the economist “for all seasons”: Joseph S. Schumpeter. Journal of Management History, 16 (4): 527-531.
Jones, S. R. (2007). Supporting urban entrepreneurs: law, policy, and the role of lawyers in small business development. W. New Eng. L. Rev., 30, 71.‏
Kuang, Y., & Bu, Y. (2018). Evaluation and Prediction of Urban Entrepreneurship Environment in China: A Case of Guangzhou City. Journal of Service Science and Management, 11(4): 414-432.‏
Lee, Y. S. (2017). Entrepreneurship, small businesses and economic growth in cities. Journal of Economic Geography, 17(2): 311-343.‏
Peck, J. (2014). Entrepreneurial urbanism: Between uncommon sense and dull compulsion. Geografiska Annaler: Series B, Human Geography, 96(4): 396–401.
Pereyra, J. A. C. (2019). Entrepreneurship and the city. Geography Compass, 13(12): e12471.
Prahalad, C. K. (2005). Aid is not the answer. The Wall Street Journal, August 31, p. A8.‏
Thompson, D. (2012). L3CS: an innovative choice for urban entrepreneurs and urban revitalization. American Urban Bussines Review, 2: 115-151.‏
Wahba, J., & Zenou, Y. (2012). Out of sight, out of mind: Migration, entrepreneurship and social capital. Regional Science and Urban Economics, 42(5): 890-903.‏
Williams, N., Huggins, R., & Thompson, P. (2020). Entrepreneurship and social capital: examining the association in deprived urban neighbourhoods. International Journal of Urban and Regional Research, 44(2): 289-309.‏
Yu, X., Stanley, L., Li, Y., Eddleston, K. A., & Kellermanns, F. W. (2020). The invisible hand of evolutionary psychology: The importance of kinship in first - generation family firms. Entrepreneurship Theory and Practice, 44(1): 134-157.‏
Ziyae, B., Sadeghi, H., Nejad, M. S., & Tajpour, M. (2021). A framework of urban entrepreneurship for women breadwinners. Foresight, 23(5):597–609.