‌ شناسایی چالش‌های توسعه گردشگری روستایی در مناطق مرزی (مورد مطالعه: منطقه آزاد ارس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

2 دانشیار، گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

3 استادیار، گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

4 کارشناس‌ارشد توسعه روستایی، گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

چکیده

امروزه روستاییان با مشکلاتی مانند بیکاری، بهره‌وری پایین کشاورزی، افزایش مهاجرت به شهرها و حاشیه‌نشینی مواجه هستند. کسب‌وکارهای گردشگری روستایی می‌توانند در رفع این مشکلات موثر باشند. هدف از این پژوهش بررسی و شناسایی چالش‌های کسب‌وکارهای گردشگری روستایی از دیدگاه خبرگان روستایی و فعالان گردشگری منطقه آزاد ارس است. برای انجام این تحقیق، از رویکرد کیفی (روش تحلیل مضمون) استفاده شده است. نمونه مورد مطالعه با روش نمونه‌گیری گلوله برفی به صورت هدفمند انتخاب شد که تعداد 24 نفر را شامل شد. برای اطمینان از روایی و پایایی پژوهش از روش ارزیابی گوبا و لینکلن استفاده شد. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان می‌دهد روستاهای دارای جاذبه‌های گردشگری منطقه آزاد ارس با چالش‌هایی مانند آسیب‌پذیری اجتماعی، نبود سیاست‌گذاری مناسب، ضعف زیرساخت‌ها، کمبود سرمایه‌گذاری، حمایت مالی ناچیز از کسب‌وکار گردشگری، ضعف شبکه اطلاع رسانی، فصلی بودن گردشگری، نارسایی در نظارت بر طرح‌های اجرایی، فقدان پژوهش، امنیت ضعیف، مشارکت اندک روستائیان و سازمان‌های گردشگری، آسیب به معماری سنتی روستا و تخریب محیط زیست روبرو هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying the challenges of rural tourism development in border areas (Case study: Aras Free Zone)

نویسندگان [English]

  • Mahdi Charaghi 1
  • Heydar Gholizadeh 2
  • Shadali Tohidloo 3
  • Hassan Alipour 4
1 Faculty Member / Geography Department. Faculty of Humanities. University of Zanjan. Zanjan. Iran.
2 Faculty member / Agricultural Extension, Communication & Rural Development Department, Faculty of Agriculture. University of Zanjan. Zanjan. Iran
3 Faculty member / Agricultural Extension, Communication & Rural Development Department, Faculty of Agriculture. University of Zanjan. Zanjan. Iran
4 MSc. in Rural Development / Agricultural Extension, Communication & Rural Development Department, Faculty of Agriculture. University of Zanjan. Zanjan. Iran
چکیده [English]

Today, villagers face problems such as unemployment, low agricultural productivity, increased migration to cities, and marginalization. Rural tourism can be effective in solving these problems. The purpose of this study is to investigate and identify the challenges of rural tourism from the perspective of rural experts and tourism activists in the Aras Free Zone. To conduct this research, the qualitative method (Thematic Analysis Method) has been used. The sample was purposefully selected by snowball sampling method, which included 24 people. Goba and Lincoln evaluation method was used to ensure the validity and reliability of the research. The collected data were analyzed using MAXQDA software. The results show that villages with tourist attractions in Aras Free Zone face challenges such as social vulnerability, lack of proper policy-making, weak infrastructure, lack of investment, insufficient financial support for tourism business, weak information network, seasonal tourism, inadequate supervision of executive plans, lack of Research, poor security, low participation of villagers and tourism organizations, damage to traditional village architecture and environmental degradation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural Entrepreneurship
  • Rural Tourism
  • Rural Development
  • Aras Free Zone

مراجع

  1.  ادیب حاج‌باقری، م.، و صلصالی، م. 1382. روش‌های تحقیق کیفی. انتشارات بشری.

    1. بدری، س.ع.، رحمانی، خ.، سجاسی قیداری، م.، و حسنپور، ا. 1390. راهبردهای توسعه‌ی اکوتوریسم در شهرستان مریوان. پژوهش‌های روستایی، 2(2): 31-54.
    2. جنگچی کاشانی، س. 1383. نقش گردشگری روستایی در توسعه روستایی منطقه ریجاب کرمانشاه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مرکز علوم تحقیقات تهران.
    3. خانی، ف.، خسروی‌مهر، ح.، و طورانی، ع. 1393. سنجش پتانسیل‌های گردشگری روستایی با رویکرد رفع چالش‌های اقتصادی. پژوهش‌های روستایی، 5(1): 191-212.
    4. دهقانی، ا.، و عادلی، م. 1397. تأثیر توسعة گردشگری روستایی بر مؤلفه‌های فرهنگی ساکنان روستایی: مطالعة موردی شهرستان جیرفت. فصلنامه علمی پژوهشی روستا و توسعه، 21(1): 71-90.
    5. رضایی، پ. 1397. ارزیابی میزان پایداری گردشگری روستایی: مطالعة موردی دهستان هوره، استان چهارمحال و بختیاری. فصلنامه علمی پژوهشی روستا و توسعه، 21(4): 135-159.
    6. رضائی، ر.، صفا، ل.، و رنجبران، پ. 1394. شناخت و واکاوی مشکلات توسعه گردشگری در مناطق روستایی استان اصفهان (مطالعه‌ موردی: روستایی ابیانه). فصلنامه فضای جغرافیایی اهر، 15(49): 37-56.
    7. رضوانی، م. 1394. توسعه گردشگری روستایی (با رویکرد گردشگری پایدار). انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم.
    8. صادقی، ع. 1384. توریسم روستایی، جاذبه‌ها و موانع گسترش مطالعه در روستایی قوری قلعه شهرستان پاوه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه رازی کرمانشاه.
    9. صیدایی، س.ا.، خسروی‌نژاد، م.، و کیانی، ص. 1390. تأثیر خانه‌های دوم بر توسعه منطقه باغ بهادران شهرستان لنجان. فصلنامه مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، 4: 36-19.
    10. طیبی، س.ک.، بابکی، ر.، و جباری، ا. 1386. بررسی رابطه توسعه گردشگری و رشد اقتصادی در ایران. پژوهشنامه‌ی علوم انسانی و اجتماعی ویژه اقتصاد، 7(26): 83-110.
    11. طیبی، ع، پرهیزگار، م.، امینی، م.، و شیرمحمدی، ی. ۱۴۰۰. طراحی و تبیین الگوی کسب‌وکارهای گردشگری با رویکرد توسعه پایدار. نشریه برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، ۱۰(۳۶): ۲۱۹-۲۲۴.
    12. عنابستانی، ع.، و اکبری، م. 1391. ارزیابی طرح‌های هادی و نقش آن در توسعه کالبدی روستا از دیدگاه روستائیان (مطالعه موردی: شهرستان جهرم). پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 44(4): 93-110.
    13. فرزین، م.ر، حسن‌پور، م.، محمودزاده، س.م.، عرب‌مازار، ع. ۱۳۹۹. تحلیلی نهادگرایانه بر فضای کسب‌وکار و کارآفرینی بخش گردشگری ایران. فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، ۱۵(۵۰): ۱-۳۴.
    14. کرمی دهکردی، م.، میرکزاده، ع.، و غیاثوند غیاثی، ف. 1391. تحلیل عوامل موثر بر توسعه گردشگری، روستایی از دیدگاه روستاییان استان چهارمحال و بختیاری. فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، 23(1): 99-112.
    15. محسنی، ر. 1388. گردشگری پایدار در ایران، کارکردها، چالش‌ها و راهکارها. مجله علمی پژوهشی فضای جغرافیایی، 9(28): 149-171.
    16. مرکز آمار ایران. 1395. نتایج سرشماری سال 1395، قابل دسترس در: http://www.amar.org.ir
    17. نگهبان، س.، و آذری دهکردی، ف. 1388. ارزیابی تاثیرپذیری توریسم شهر یزد از اقلیم و تغییرات اقلیمی با استفاده از مدل‌های برآورد آسایش اقلیمی. سومین کنفرانس ملی محیط‌زیست.
    18. ویلیامز، ا. 1393. جغرافیای گردشگری. انتشارات دانشگاه پیام نور. ترجمه محمود ضیایی.
    19. Ahmed, I., and Jahan, N. 2014. Rural tourism-prospects in rustic Bengal. European Journal of Business and Management, 5(16): 163-172.
    20. Bădiță, A. 2012. Assessment of tourism supply, demand and market trends in Craiova city, Romania. Revista De Turism-Studii Si Cercetari in Turism, (14): 34-40.
    21. Baum, T., and Szivas, E. 2008. HRD in tourism: A role for government? Tourism Management, 29(4): 783-794.
    22. Boyne, S. 2003. New directions in rural tourism impact research. New directions in rural tourism, 19-37.
    23. Doswell, R. 2009. Tourism: How effective management makes the difference. Routledge.
    24. Festus, I.A., and Omoboye, I.F. 2015. Rural Tourism in Ekiti State, Nigeria: Issues, Trajectories, Opportunities Entrepreneurship and Implications for Rural Business Development. American Journal of Tourism Management, 4(1): 18-25.
    25. Gjorgievski, M., and Melles Trpkova, S. 2012. Movie induced tourism: A new tourism phenomenon. UTMS Journal of Economics, 3(1): 97-104.
    26. Gnoth, J., and Zins, A.H. 2013. Developing a tourism cultural contact scale. Journal of Business Research, 66(6): 738-744.
    27. Guba, E. G., and Lincoln, Y. S. 1994. Competing paradigms in qualitative research. Handbook of Qualitative Research, 2(163-194): 105.
    28. Hall, N. and Testoni, L. 2004. Steps to sustainable tourism; planning a sustainable future for tourism, heritage and the environment. Australian Government, Department of the Environment and Heritage. Canberra. 76p.
    29. Hwang, D., Stewart, W.P., and Ko, D.W. 2012. Community behavior and sustainable rural tourism development. Journal of Travel Research, 51(3): 328-341.
    30. Ionela, G.P., Constantin, B. M., and Dogaru, L.D. 2015. Advantages and limits for tourism development in rural area (Case Study Ampoi and Mureş Valleys). Procedia Economics and Finance, 32: 1050-1059.
    31. Islam, F. 2014. Tourism in rural Bangladesh: Unlocking opportunities for poverty alleviation? Tourism Recreation Research, 37(1): 37-45.
    32. Khalil, F.I., Sambotin, L., Mayer, M., Jitaru, D., and Tirchi, S. 2012. Study on the influence of rural tourism on the environment. Journal Lucra̧ri Ştiinţifice, 14(4): 261- 264.
    33. Melichová, K., and Majstríková, Ľ. 2017. Is Rural Tourism a Perspective Driver of Development of Rural Municipalities? The Case of Slovak Republic. Acta Regionalia et Environmentalica, 14(1): 1-6.
    34. Mitchell, M. and Hall, D. 2005. Rural tourism as sustainable business: key themes and issues. In D. Hall, I. Kirkpatrick & M. Mitchell (Ed.), Rural Tourism and Sustainable Business (pp. 3-14). Bristol, Blue Ridge Summit: Channel View Publications.
    35. Norris, M., and Winston, N. 2009. Rising second home numbers in rural Ireland: Distribution, drivers and implications. European Planning Studies, 17(9), 1303-1322.
    36. Nugroho, I., Negara, P. D., and Yuniar, H. R. 2018. The planning and the development of the ecotourism and tourism village in Indonesia: a policy review. Journal of Socioeconomics and Development, 1(1): 43-51
    37. Okech, R., Haghiri, M., and George, B.P. 2015. Rural tourism as a sustainable development alternative an analysis with special reference to Luanda, Kenya. CULTUR-Revista de Cultura e Turismo, 6(3): 36-54.
    38. Panyik, E., Costa, C., and Rátz, T. 2011. Implementing integrated rural tourism: An event-based approach. Tourism Management, 32(6): 1352-1363.
    39. Shen, S., and Wang, Q. 2018. Innovation Strategy of traditional village tourism development in Liaoning Province under the background of Smart Village Construction. In 2018 International Conference on Intelligent Transportation, Big Data & Smart City (ICITBS), 85-88.
    40. Sundari, M. S. 2015. The Influence of Safety, Promotion and Trust towards Image, Satisfaction and Loyalty (The Study on Domestic Tourist at Samosir Regency in North Sumatra Province). Universal Journal of Management and Social Sciences, 5(2).
    41. Tan, S.K., Luh, D.B., and Kung, S.F. 2014. A taxonomy of creative tourists in creative tourism. Tourism Management, 42: 248-259.
    42. Tsai, W.H., Hsu, J.L., Chen, C.H., Lin, W.R., and Chen, S.P. 2010. An integrated approach for selecting corporate social responsibility programs and costs evaluation in the international tourist hotel. International Journal of Hospitality Management, 29(3): 385-396.
    43. 2019. International Tourism Highlights, available at: https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284421152
مطالعات کارآفرینی و توسعه پایدار کشاورزی
دوره 9، شماره 1
خرداد 1401
صفحه 17-36

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار