تحلیل مؤلفه‌های تأثیرگذار بر توسعه کارآفرینی فناورانه و نوآورانه در صید و صیادی استان‌های شمالی کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

2 موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، تهران، ایران

10.22069/jead.2024.21583.1743

چکیده

تحقیق حاضر با هدف تحلیل مؤلفه‌‌های تأثیرگذار بر توسعه کارآفرینی فناورانه و نوآورانه در حوزه صید و صیادی استان‌های شمالی کشور انجام شد. جامعه مورد مطالعه در بخش تحلیل محتوا صاحبنظران و خبرگان و در بخش مدل‌سازی ساختاری تفسیری کارشناسان حوزه صید و صیادی بود که از بین آنها، 30 نفر با ترکیبی از روش‌های نمونه‌گیری هدفمند و گلوله‌برفی انتخاب شدند. به‌منظور شناسایی مؤلفه‌های مؤثر بر توسعه کارآفرینی فناورانه و نوآورانه در صید و صیادی از تکنیک تحلیل محتوا استفاده و 55 کد اولیه در قالب 10 مؤلفه استخراج شد. نتایج بخش مدل‌سازی ساختاری-تفسیری نشان داد که مؤلفه‌‌های تأثیرگذار بر توسعه کارآفرینی فناورانه و نوآورانه صید و صیادی در چهار سطح تقسیم‌بندی شدند. در سطح زیرین (سطح 4) مؤلفه حمایت و پشتیبانی به‌عنوان مهمترین‌ مؤلفه و سنگ زیربنایی مدل قرار گرفت. در سطح سوم مؤلفه‌‌‌های زیست‌محیطی و مدیریتی، در سطح دوم مؤلفه‌های توان بیولوژیک، اقتصادی، بازاری و تأمین منابع مالی و انسانی و در سطح بالایی (سطح 1) که کمترین نفوذ بر سایر مؤلفه‌ها را داشت، عوامل آموزشی و تحقیقاتی، فنی و حرفه‌ای و بین‌المللی قرار گرفت. نتایج تحلیل MICMAC نیز حاکی از این بود که عوامل مدیریتی و حمایتی پشتیبانی با بیشترین میزان نفوذ و وابستگی کم در ناحیه مستقل، عوامل فنی و حرفه‌ای و بین‌المللی با میزان وابستگی بالا در ناحیه وابسته و سایر عوامل در ناحیه پیوندی قرار گرفتند. الگوی ارائه شده تحقیق، می‌تواند راهنما و نقشۀ راهی برای سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیرندگان کلیدی نظام صید و صیادی برای رسیدن به توسعۀ پایدار اکوسیستم کارآفرینی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analyzing components affecting the development of technological and innovative entrepreneurship in fishing of Northern provinces of Iran

نویسندگان [English]

  • Omid Jamshidi 1
  • Fatemeh Shafiee 1
  • Mahmoud Hafezieh 2
1 Department of Agricultural Extension and Education, Faculty of Crop Sciences, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
2 Iranian Fisheries Sciences Research Institute (IFSRI), Tehran, Iran
چکیده [English]

The aim of the research was to analysis the influential factors in technological and innovative entrepreneurship in the fishing industry. The studied population in the content analysis section was consist of proficient panel and for ISM section consisted of experts in which a sample of 30 individuals was selected by a combination of purposive and snowball sampling methods. By content analysis technique, the effective components were identified and categorized which 55 codes were extracted and categorized into 10 components. The results of ISM indicated that the influential factors were classified into 4 levels. At the bottom level (level 4) the support component was placed, which was the most basic and acts as the basis of the model. In the third level, environmental and management components, in the second level, the components of biological, economic, market and the supply of financial and human resources, and in the upper level (level 1), which had the least influence the factors educational and research, technical and professional and international were placed. The results of the MICMAC analysis also indicated that the managerial and support factors with the highest level of influence and low dependence were placed in the driver area. Technical, professional and international factors with a high degree of dependence were placed in the dependent area and other factors were placed in the linkage area. The model presented in this study can serve as a guide and roadmap for policymakers and key decision-makers in the fishing system to achieve sustainable ecosystem entrepreneurship development.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Entrepreneurship
  • Model
  • Structural Interpretive Modelling
  • Content analysis
  • MICMAC

مراجع

انتظاری، ی. (1397). زیست­بوم کارآفرینی نوآورانه: الگوی عمومی و پیام هایی برای ایران. توسعه کارآفرینی، 11 (1)، 40-21.
آذر، ع.، خسروانی، ف. و جلالی، ر. (1392). تحقیق درعملیات نرم (رویکردهای ساختاردهی در مسئله)، چاپ اول، تهران، نشر سازمان مدیریت صنعتی.
دادگر، ش.، جمشیدی، ا.، علیپور، ح.، بهمنی، م.، حاجی میررحیمی، س.د.، حسین زاده صحافی، ه. و همکاران. (1401). تحلیل راهبردی توسعه زیست­بوم کارآفرینی و کسب و کارهای نوپای حوزه ماهیان گرم‌آبی. مجله علمی شیلات ایران، ۳۱ (۳)، ۳۹-۵۸.
رمضانپور نرگسی، ق.، رمضانپور نرگسی، س. و غفاری، ع. (1394). عناصر کلیدی موثر بر توسعه کارآفرینی فناورانه در شرکت‌های دانش بنیان مستقر در پارک‌های علم و فناوری در ایران. فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی، 8 (4)، 766-749.
زراعت کیش، س. و اسلامی، م. (1394). کاربرد برنامه‌ریزی چند معیاره در حوزه صیادی سواحل بوشهر. تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 7 (3)، 221-241.
سازمان شیلات ایران. (1401). سالنامه آماری شیلات ایران 1400-1395، دفتر برنامه و بودجه، گروه برنامه­ریزی و آمار، سازمان شیلات ایران، مؤسسه رویت­سازان، تهران.
سالارزهی، ح.ا. و دژکام، ج. (1391). شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر رقابت­پذیری کسب­و­کارهای خوشه صنعتی شیلات استان سیستان و بلوچستان با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه­ای. مطالعات مدیریت صنعتی، 9 (24)، 115-139.
سالارزهی، ح.ا.، روشندل اربطانی، ط. و معصومی، ا. (1393). تحلیل استراتژیک توسعه کارآفرینی در صنایع شیلاتی استان بوشهر با رویکرد ترکیبی SWOT-AHP . پژوهش­های مدیریت عمومی، 7 (25)، 118-97.
سامیان، م. موحدی، ر. و احمدی حق، ا. (1396). نقش تعاونی‌های صیادی استان بوشهر در ترویج روحیه کارآفرینی میان اعضا. فصلنامه تعاون و کشاورزی، 6 (24)، 101-128.
سخدری، ک.، زارعی، ب. و صادقی، ب. (1396). تحلیل مدل رفتاری کسب و کارهای نوپا با استفاده از مدل توسعه مشتری (مطالعه موردی: کسب و کارهای نوپای مستقر در شتاب­دهنده­های شهر تهران). مجله توسعه کارآفرینی، 10 (3)، 415-395.
شریف زاده، م.ش. و عبداله­زاده، غ. (1399). زیست­بوم نوآفرینی کشاورزی در استان گلستان. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 16 (1)، 22-1.
شهرکی، ش.، گرگین، س.، شریف‌زاده، م.ش.، عبداله­زاده، غ.، کشیری، ح. و شهرکی، م. (1398). تحلیل زنجیره ارزش کسب­و­کارهای شیلاتی با نگرش کارآفرینی (مطالعه موردی‌ تعاونی‌های صیادی پره استان گلستان). مطالعات کارآفرینی و توسعه پایدار کشاورزی. 6 (4)، 1-16.
صبوری، م. و صیدایی، ا. (1398). واکاوی نقش فعالیت‌های ماهی­گیری کوچک‌مقیاس در توسعة اقتصادی و اجتماعی روستاهای ساحلی مکران؛ مطالعة موردی: شهرستان جاسک.  برنامه ریزی فضایی، 9 (2)، 102-81.
صمصام­پور، ص.، شاه­منصوری، ا.، چراغعلی، م.ح. و سهرابی، ط. (1399). بررسی و تحلیل زیست­بوم نوآوری صنعت شیلات و آبزی­پروری استان هرمزگان. بوم­شناسی آبزیان، 10 (3)، 82-99.
عادلی، ا. (1399). تحلیلی بر اشتغال و فرصت­های کسب و کارهای شیلاتی ایران و جهان. مجله بهره­برداری و پرورش آبزیان، 9 (1)، 13-1.
عادلی، ا. و میرباقری، و. (1397). سنجش آگاهی دانشجویان رشته شیلات نسبت به فواید مصرف آبزیان. مجله علمی شیلات ایران، 27 (6)، 79-91.
عقیلی نژاد، س.م.، گرگین، س.، جولایی، ر.، قربانی، ر.، پیغمبری، س.ی. و جهانگیری، م. (1396). شناسایی عوامل موثر در وقوع صید غیرقانونی ماهیان خاویاری در بخش جنوب غربی دریای خزر. شیلات (منابع طبیعی ایران)، 70 (2)، 161-169.
علیپور، ح. و تورجی، م. (1392). بررسی نیازهای آموزشی اعضای تعاونی­های پرورش­دهندگان ماهیان گرم­آبی (مطالعه موردی استان گیلان و مازندران). فصلنامه علمی شیلات ایران، 22 (3)، 116-103.
فاضلی ویسری، ا. و محمدی ملاحاجیلو، م. (1401). مروری سیستماتیک بر عوامل موثر بر کارآفرینی فناورانه. دوماهنامه نگرش­های نوین مدیریت بازرگانی، 3 (4)، 99-88.
قربانیان، ع. و زیبایی، م. (1398). سنجش و مقایسه ابعاد مختلف پایداری سیستم­های صیادی در خلیج فارس. اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی)، 33 (3)، 265-279.
قیومی، ع.، دلیری، م. و جهانشاهلو، ف. (1399). ارائه الگوی مدیریت فرهنگی مبتنی بر سیاست­های فرهنگی کاهش صید غیر مجاز در نوار ساحلی استان هرمزگان. مجله علمی شیلات ایران (فارسی)، 29 (3)، 13-23.
کریمی­زارچی، م.، فتحی, م.ر. و رئیسی­نافچی، س. (1398). ارائه مدل توانمندسازهای نوآوری فناورانه در صنایع کوچک و متوسط با بکارگیری روش مدل­سازی ساختاری-تفسیری.  فصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی، 17 (36)، 82-73
گلرد، پ. و صمصام­پور، ص. (1397). بررسی فرصت­ها و چالش­های کارآفرینی فروش آبزیان شیلاتی حوضه خلیج فارس با رویکرد تجارت الکترونیک (شهرستان بندرعباس). مجله بوم­شناسی آبزیان، 7 (4)، 123-112.
محمدی تبار، ب.، الهیاری، م. و بهمنش، ش. (1398). موانع و محدودیت­های توسعه پرورش ماهیان گرم­آبی در شهرستان رشت. توسعه آبزی­پروری (علوم زیستی)، 13(2 )، 107-124.
مطیعی لنگرودی، ح. و حیدری، ز. (1391). متنوع­سازی اقتصاد روستاهای ساحلی با تاکید بر گردشگری ساحلی. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 1 (1)، 37-19.
معاونت پژوهش­های اقتصادی، مرکز تحقیقات استراتژیک. (1391). شیلات و آبزیان کشور: چالش­ها و پتانسیل­ها. گزارش راهبردی، شماره 151.
موسی نژاد، ف.، هرسیج، م.، قلی­زاده، م. و عقیلی­نژاد، س.م. (1400). بررسی عوامل مؤثر در صید غیر مجاز ماهیان استخوانی، بخش جنوب شرقی دریای خزر، استان گلستان. نشریه علمی پژوهشی پژوهش­های ماهی شناسی کاربردی، ۹ (۳)،۵۱-۶۰.
میارکلائی، ح. و میارکلائی، ح. (1394). تبیین عوامل رفتاری مؤثر بر نوآوری و کارآفرینی در جهت پیشبرد اهداف اقتصادی شیلات (مطالعه‌ای در شیلات استان مازندران). مجله بهره­برداری و پرورش آبزیان، 4 (3)، 108-91.
میارکلائی، ح.،  میارکلائی، ح. و  مشازمینی، م. (1394). توسعه کارآفرینی گامی در جهت پیشبرد اهداف اقتصادی و اجتماعی شیلات:  تبیین و رتبه­بندی عوامل محیطی (زمینه­ای) موثر با استفاده از رویکرد دلفی فازی و AHP  فازی.  مجله علمی شیلات ایران،  23 (3)، 125-149.
میثمی، ا.م.، الیاسی، ق.، دهکردی، ع. و حجازی، س.ر. (1396). ابعاد و مؤلفه­های اکوسیستم کارآفرینی فناورانه در ایران.  فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، 5 (3)، 9-42.
Anticamara, J.A., Watson, R., Gelchu, A. and Pauly, D. (2011). Global fishing effort (1950– 2010): Trends, gaps, and implications. Fisheries Research, 107, 131-136.
Attri, R., Dev, N. & Sharma, V. (2013). Interpretive structural modelling (ISM) approach: an overview. Research journal of management sciences, 2319 (2), 1171.
FAO. (2016). The State of World Fisheries and Aquaculture Contributing to food security and nutrition for all, Rome, 200 p
FAO. (2022). The State of World Fisheries and Aquaculture 2022. Towards Blue Transformation. Rome, FAO. https://doi.org/10.4060/cc0461en
Girard, P. & Du Payrat, T. (2017). An inventory of new technologies in fisheries. Issue Paper OECD, Greening T. Available at; https://www.oecd.org/greengrowth/GGSD_2017_Issue
Global Entrepreneurship Monitor. (2017). Global entrepreneurship report. Global entrepreneurship research association. London: GEM Consortium. Available at; https://www.gemconsortium.org/report/gem-2017-2018-global-report
Guerrero, M. & Urbano, D. (2017). The impact of Triple Helix agents on entrepreneurial innovations’ performance: An inside look at enterprises located in an emerging economy. Technological Forecasting and Social Change, 119, 294–309.
Lai, L. W. & Lorne, F. T. (2020). State-assisted entrepreneurial ventures: the case of aquacultural development and the seafood industry in Hong Kong. International Journal of Entrepreneurial Venturing, 12 (4), 439-458.
Pankov, S., Velamuri, V. K. & Schneckenberg, D. (2021). Towards sustainable entrepreneurial ecosystems: Examining the effect of contextual factors on sustainable entrepreneurial activities in the sharing economy. Small Business Economics, 56, 1073-1095.
Poudel, S., Gairhe, S., Bhatta, A., Lamichhane, J., Aryal, K. & Subedi, S. (2022). Economics of production and marketing of fish in Dang district of Nepal. Journal of Agriculture and Natural Resources, 5 (1), 63-72.
Poulain, F., Himes-Cornell, A. & Shelton, C. (2018). Methods and tools for climate change adaptation in fisheries and aquaculture. In: M. Barange, T. Bahri, C.M. Beveridge, K.L. Cochrane, S. Funge-Smith & F. Poulain, eds. Impacts of climate change on fisheries and aquaculture – Synthesis of current knowledge, adaptation and mitigation options. FAO Fisheries and Aquaculture Technical Paper No. 627; 535–566
Samadi-Miarkolaei, H., Samadi-Miarkolaei, H. & Aghajani, H. (2020). Journal of Fisheries Sciences, 19 (4), 1850-1863.
Septiara, E. D., Elfitasari, T. & Amalia, R. (2022). The Effect of Fishpreneurs Utilization of Social Media on Production and Marketing of Freshwater Aquaculture in Semarang City. Aquacultura Indonesiana, 23 (1), 54-64.
Shanthi, T. S., Dheepanbalaji, L., Priya, R., Kumar, V. A., Kumar, A., Sindhu, P. & Kumar, A. (2022). Illegal fishing, anomalous vessel behavior detection through automatic identification system. Materials Today: Proceedings, 62; 4685-4690.
Sharma, M. (2020). Ornamental fish rearing and breeding-a new dimension to aquaculture entrepreneurship in Himachal Pradesh. Int. J. Fish. Aquat. Stud, 8(2), 157-162.
Subrahmanya, M. B. (2015). Innovation and growth of engineering SMEs in Bangalore: why do only some innovate and only some grow faster? Journal of Engineering and Technology Management, 36, 24-40.
Walrave, B. & Raven, R. (2016). Modelling the dynamics of technological innovation systems. Research policy, 45 (9), 1833-1844.
Zheng, W., Xu, M., Chen, X. & Dong, Y. (2017). Who is shaping entrepreneurial experience? A multiple case study of Chinese entrepreneurial learning. Management Decision, 55 (7), 1394-1409.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار