فراترکیب مزایای کاربست مدل‌های کسب‌وکار چرخشی در حوزه کشاورزی- غذایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه مدیریت و کارآفرینی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

در سال‌های اخیر مدل‌های کسب‌وکار چرخشی مورد توجه بسیاری از حوزه‌های کسب‌وکار قرار گرفته است. حوزه کشاورزی و غذایی نیز با چالش‌های جدیدی به‌منظور کاهش تلفات و ضایعات مواد غذایی در طول زنجیره تامین خود روبرو می‌باشد. در این زمینه، پذیرش و کاربست مدل‌های کسب‌وکار چرخشی، فرصت‌هایی را برای ارتقای انتقال به سمت عملکرد پایدارتر و آینده‌ای از نظر اقتصادی مناسب‌تر فراهم می‌کند. از این‌رو پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با روش فراترکیب به شناسایی مزایای کاربست مدل‌های کسب‌وکار چرخشی در حوزه کشاورزی- غذایی پرداخته است. در همین راستا، تعداد 57 مطالعه مرتبط ارزیابی و درنهایت، پس از بررسی 29 مقاله انتخاب شد و با استفاده از الگوی هفت مرحله‌ای سندلوسکی و باروسو، در دو مرحله کدگذاری باز و کدگذاری محوری تحلیل گردیدند. به این ترتیب مهم‌ترین مزایای شناسایی شده کاربست مدل‌های کسب‌وکار چرخشی در حوزه کشاورزی-غذایی در پنج طبقه اصلی اقتصادی، زیست‌محیطی، زنجیره ارزش، بازاریابی و اجتماعی دسته‌بندی شدند. در پایان، با توجه به گزاره‌های پژوهش، پیشنهادهایی ارائه گردید. در یک نمونه مهم، سیاست‌گذاران و دست‌اندرکاران حوزه کشاورزی-غذایی بایستی آگاهی جامعه (از طریق فرهنگ‌سازی به‌وسیله صداوسیما و مدارس) و کشاورزان (از طریق برگزاری دوره‌ها و کمک به ارزش‌گذاری مجدد محصول و محصولات جانبی و برچسب‌زنی آن‌ها) را افزایش دهند. به‌علاوه ایجاد تسهیلات و مشوق‌های مالی نیز می‌توانند در فراهم نمودن مقدمات اجرا و موفقیت مدل‌های کسب‌وکار چرخشی در حوزه کشاورزی-غذایی اثرگذار باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Meta-synthesis the benefits of using circular business models in the agri-food sector

نویسندگان [English]

  • Atieh Khodaei
  • Mahdi Hosseinpour
  • MohammadJavad Jamshidi
  • Yousef Mohammadifar
Department of Management and Entrepreneurship, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

In recent years, circular business models have attracted the attention of many business fields. The agri-food sector is also facing new challenges in order to reduce losses and food waste along its supply chain. In this context, the adoption and application of circular business models provide opportunities to promote the transition towards a more sustainable performance and a more economically suitable future. Therefore, the current research has identified the benefits of using circular business models in the agri-food sector with a qualitative approach and a meta-synthesis method. In this regard, the number of 57 related studies was evaluated and finally, after reviewing, 29 articles were selected and analyzed using the seven-step model of Sandelowski and Barroso, in two stages of open coding and axial coding. In this way, the most important identified benefits of using circular business models in the agri-food sector were categorized into five main categories: economic, environmental, value chain, marketing and social. In the end, according to the propositions of the research, suggestions were presented. In an important example, the policy makers and those involved in the agri-food sector should raise the awareness of the society (through culture building by television and radio and schools) and farmers (through holding courses and helping to revalue the product and by-products and their labeling). In addition, the creation of facilities and financial incentives can also be effective in providing the prerequisites for the implementation and success of circular business models in agri-food sector.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Circular economy
  • Business models
  • Circular business models
  • Meta-synthesis
شرفی، ل.، رضائی، ر.، میرک‌زاده، ع. و کرمی‌دهکردی، ا. 1398. طراحی مدل پایداری کسب‌و‌کارهای کوچک­ومتوسط کشاورزی در استان کرمانشاه. پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی، 12(2): 11–24.
شهدکار، ف.، ترابی، ت. و رهنمای رودپشتی، ف. 1400. شناخت و اولویت­بندی عوامل موثر بر اجرای اقتصاد دایره‌ای در بنگاه­های اقتصادی کوچک­ومتوسط. اقتصاد کاربردی، 11(38): 1–14.
صفری­الموتی، پ. و شمس، ع. 1396. بررسی تأثیر دانش روستاییان بر رفتار دفع نهایی پسماندهای کشاورزی (مورد مطالعه: شهرستان قزوین). تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 48(3): 465–475.
قادرپناه، آ. 1400. اقتصاد چرخشی: گامی به سوی توسعه پایدار. نشریه دانشجویی زیست سپهر، 14(2): 7–13.
قربانپور، ا.، جلالی، ر.، پارسا، ح. و حاجیانی، پ. 1401. تحلیل تمیز خوشه­های صنایع غذایی بر اساس مؤلفه­های اقتصاد دایره­ای. پژوهش­های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 22(1): 33–52.
متولی، ع.، مبینی دهکردی، ع. و صادقی، ح. (1401). فراترکیب رابطه بین اقتصاد چرخشی و اکوتوریسم کارآفرینانه. مطالعات مدیریت گردشگری, 17(60): 145–175.
مرادنژادی، ه. و فتاحی، م. (1402). واکاوی تأثیر مؤلفه‌های مدل کسب‌وکار بر موفقیت کسب‌وکارهای بخش کشاورزی شهرستان چرداول. مطالعات کارآفرینی و توسعه پایدار کشاورزی، 10(1): 23–38.
Achillas, C., and Bochtis, D. (2020). Toward a Green, Closed-Loop, Circular Bioeconomy: Boosting the Performance Efficiency of Circular Business Models. Sustainability, 12(23): 10142).
Aznar-Sánchez, J. A., Velasco-Muñoz, J. F., López-Felices, B., and del Moral-Torres, F. 2020. Barriers and facilitators for adopting sustainable soil management practices in Mediterranean olive groves. Agronomy, 10(4): 506.
Barros, M. V., Salvador, R., de Francisco, A. C., and Piekarski, C. M. 2020. Mapping of research lines on circular economy practices in agriculture: From waste to energy. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 131: 109958.
Bigliardi, B., and Filippelli, S. 2021. Investigating circular business model innovation through keywords analysis. Sustainability, 13(9): 5036.
Dagevos, H., and Lauwere, C. de. 2021. Circular business models and circular agriculture: Perceptions and practices of Dutch farmers. Sustainability, 13(3): 1282.
Donner, M., Verniquet, A., Broeze, J., Kayser, K., and De Vries, H. 2021. Critical success and risk factors for circular business models valorising agricultural waste and by-products. Resources, Conservation and Recycling, 165: 105236.
Esposito, B., Sessa, M. R., Sica, D., and Malandrino, O. 2020. Towards circular economy in the agri-food sector. A systematic literature review. Sustainability, 12(18): 7401.
Fortunati, S., Morea, D., and Mosconi, E. M. 2020. Circular economy and corporate social responsibility in the agricultural system: Cases study of the Italian agri-food industry. ZEMEDELSKA EKONOMIKA, 66(11): 489–498.
Geissdoerfer, M., Morioka, S. N., de Carvalho, M. M., and Evans, S. 2018. Business models and supply chains for the circular economy. Journal of Cleaner Production, 190: 712–721.
Geissdoerfer, M., Savaget, P., Bocken, N. M. P., and Hultink, E. J. 2017. The Circular Economy–A new sustainability paradigm? Journal of Cleaner Production, 143: 757–768.
Gontard, N., Sonesson, U., Birkved, M., Majone, M., Bolzonella, D., Celli, A., Angellier-Coussy, H., Jang, G.-W., Verniquet, A., and Broeze, J. 2018. A research challenge vision regarding management of agricultural waste in a circular bio-based economy. Critical Reviews in Environmental Science and Technology, 48(6): 614–654.
Hamam, M., Chinnici, G., Di Vita, G., Pappalardo, G., Pecorino, B., Maesano, G., and D’Amico, M. 2021. Circular economy models in agro-food systems: A review. Sustainability, 13(6): 3453.
Howard, M. B., Boehm, S., Eatherley, D., Lobley, M., Mustafee, N., and Vamvakeridou-Lyroudia, L. 2018. A capability maturity model for the circular economy: An agri-food perspective.
Jakhar, S. K., Mangla, S. K., Luthra, S., and Kusi-Sarpong, S. 2019. When stakeholder pressure drives the circular economy: Measuring the mediating role of innovation capabilities. Management Decision, 57(4): 904–920.
Klein, O., Nier, S., and Tamásy, C. 2022. Circular agri-food economies: business models and practices in the potato industry. Sustainability Science, 17(6): 2237–2252.
Krstić, M., Agnusdei, G. P., Tadić, S., Kovač, M., and Miglietta, P. P. 2023. A Novel Axial-Distance-Based Aggregated Measurement (ADAM) Method for the Evaluation of Agri-Food Circular-Economy-Based Business Models. Mathematics, 11(6): 1334.
Kusumowardani, N., Tjahjono, B., Lazell, J., Bek, D., Theodorakopoulos, N., Andrikopoulos, P., and Priadi, C. R. 2022. A circular capability framework to address food waste and losses in the agri-food supply chain: The antecedents, principles and outcomes of circular economy. Journal of Business Research, 142: 17–31.
Linder, M., and Williander, M. 2017. Circular business model innovation: inherent uncertainties. Business Strategy and the Environment, 26(2): 182–196.
Mehmood, A., Ahmed, S., Viza, E., Bogush, A., and Ayyub, R. M. 2021. Drivers and barriers towards circular economy in agri‐food supply chain: a review. Business Strategy and Development, 4(4): 465–481.
Miemczyk, J., Carbone, V., and Howard, M. 2022. Learning to Implement the Circular Economy in the Agri-food Sector: A Multilevel Perspective. In Circular Economy Supply Chains: From Chains to Systems. Emerald Publishing Limited.
Muscio, A., and Sisto, R. 2020. Are agri-food systems really switching to a circular economy model? Implications for European research and innovation policy. Sustainability, 12(14): 5554.
Nußholz, J. L. K. 2017. Circular business models: Defining a concept and framing an emerging research field. Sustainability, 9(10): 1810.
Nyam, Y. S., Kotir, J. H., Jordaan, A. J., Ogundeji, A. A., Adetoro, A. A., and Orimoloye, I. R. 2020. Towards understanding and sustaining natural resource systems through the systems perspective: a systematic evaluation. Sustainability, 12(23): 9871.
Pieroni, M. P. P., McAloone, T. C., and Pigosso, D. C. A. 2019. Business model innovation for circular economy and sustainability: A review of approaches. Journal of Cleaner Production, 215: 198–216.
Poponi, S., Arcese, G., Ruggieri, A., and Pacchera, F. 2022. Value optimisation for the agri‐food sector: A circular economy approach. Business Strategy and the Environment.
Sandelowski, M., and Barroso, J. 2003. Toward a metasynthesis of qualitative findings on motherhood in HIV‐positive women. Research in Nursing and Health, 26(2): 153–170.
Sharma, Y. K., Mangla, S. K., Patil, P. P., and Liu, S. 2019. When challenges impede the process: For circular economy-driven sustainability practices in food supply chain. Management Decision, 57(4): 995-1017.
Shih, D.-H., Lu, C.-M., Lee, C.-H., Cai, S.-Y., Wu, K.-J., and Tseng, M.-L. 2018. Eco-innovation in circular agri-business. Sustainability, 10(4): 1140.
Taghikhah, F., Voinov, A., and Shukla, N. 2019. Extending the supply chain to address sustainability. Journal of Cleaner Production, 229: 652–666.
Toop, T. A., Ward, S., Oldfield, T., Hull, M., Kirby, M. E., and Theodorou, M. K. 2017. AgroCycle–developing a circular economy in agriculture. Energy Procedia, 123: 76–80.
Urbinati, A., Chiaroni, D., and Chiesa, V. 2017. Towards a new taxonomy of circular economy business models. Journal of Cleaner Production, 168: 487–498.
Yazan, D. M., Cafagna, D., Fraccascia, L., Mes, M., Pontrandolfo, P., and Zijm, H. 2018. Economic sustainability of biogas production from animal manure: a regional circular economy model. Management Research Review, 41(5): 605–624.
Zhu, J., Fan, C., Shi, H., and Shi, L. 2019. Efforts for a circular economy in China: A comprehensive review of policies. Journal of Industrial Ecology, 23(1): 110–118.