آینده‌نگاشت تعالی دانشگاه در مسیر اسلامی ایرانی پیشرفت: تجربه‌ دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

نوع مقاله : علمی-مروری

نویسندگان

1 دانشیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده مدیریت کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

2 دانشیار، گروه آبخیزداری، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

چکیده

دانشگاه‌ها یکی از کنشگران اصلی برای تحقق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به شمار می‌روند. این مهم می‌طلبد که دانشگاه‌ها با در نظر گرفتن ملاحظات برآمده از این الگو، خود طرحی را برای تعالی پی‌ریزی کنند و در این طرح، مختصات پیشرفت اسلامی ایرانی را بازتاب دهند. رویکردهای جدید در برنامه‌ریزی، بر ساخت آینده از طریق شناسایی و تحقق سناریوهای مطلوب با رویکرد آینده‌نگر استوار است. بر این اساس، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان بر پایه تجربه و دستاورد برآمده از برنامه‌ریزی راهبردی (۱۳۹۵-۱۴۰۰) و نیز تدوین سند دانشگاه کارآفرین، با هم‌افزایی اندیشگانی اعضای هیات علمی، یاوران علمی، فناوران و کارآفرینان، مدیران و کارشناسان، دانشجویان، دانش‌آموختگان و پژوهش‌گران حوزه آموزش عالی نسبت به تدوین نخستین آینده‌نگاشت تعالی دانشگاه در چشم‌انداز 142۵ اقدام کرد. این سند، نه یک مقصد معین یا مجموعه‌ای از اهداف کمی از پیش‌تعیین‌شده قطعیت‌نگر، بلکه مجموعه‌ای بهم‌پیوسته و زنجیره‌وار از ارزش‌ها، جهت‌گیری‌های راهبردی و سازوکارهای اجرایی متناظر بر پایه درکی سیستمی از وضعیت دانشگاه، نه به عنوان یک موسسه، بلکه به عنوان یک زیست‌بوم نوآوری را ترسیم می‌کند. به علاوه این سند چارچوبی را برای تدوین برنامه‌های عملیاتی، پایش و بازنگری جهت‌گیری‌های راهبردی در مسیر تعالی بدست می‌دهد. هر گونه تحول‌خواهی و تعالی‌جویی، مفروضات و ملزومات خاص خود را چه در سطح دانشگاه، و چه در سطحی فراتر، در کلیت نظام حکمرانی آموزش عالی می‌طلبد که در این سند هم به اهم آنها اشاره شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Future mapping of university excellence in the Iranian Islamic way of progress: the experience of Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources

نویسندگان [English]

  • Mohammad Sharif Sharifsharifzadeh 1
  • Ali Najafinejad 2
  • Gholamhossein Abdollahzadeh 1
1 Department, of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agricultural Management, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran,
2 Department, of Watershed Management, Faculty of Rangeland and Watershed Management, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran,
چکیده [English]

Universities are one of the main actors for realizing the Iranian Islamic model of progress. It is important that universities, taking into account the considerations arising from this model, build a plan for excellence and reflect the coordinates of Iranian Islamic progress in this plan. New approaches in planning are based on building the future through identifying and realizing desirable scenarios with a forward-looking approach. Therefore, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources based on the experience and achievements of strategic planning (1400-1395) and the compilation of the Entrepreneurial University document, with the intellectual synergy of faculty members, scientific assistants, technologists and entrepreneurs, managers and experts, students, graduates, and researchers in the field of higher education took action to compile the first future mapping of the excellence of the university in the perspective of 1425. This document is not a certain destination or a set of deterministic pre-determined goals, but draw a connected and chained set of values, strategic orientations and corresponding executive mechanisms based on a systemic understanding of the state of the university, not as an institution, but as an ecosystem of innovation. Moreover this document provides a framework for developing operational plans, monitoring and revising strategic orientations in the path of excellence. Any reformation and seeking for excellence requires its own assumptions and requirements, whether at the university level, or at a higher level, in the whole governance system of higher education, the most important of which have been mentioned in this document.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Excellence university
  • Foresight
  • Future scenarios
  • Iranian Islamic model of progress
حصیرچی، ا.، تولایی، ر.، و متینی مطهر، م. 1399. طراحی الگوی بومی استخراج دانش خبرگان و تجربیات سازمانی در سطح راهبردی. فصلنامه مدیریت دانش سازمانی، ۳(۱۱): ۱۰۱-۱۳۶.
دانایی فرد، س.ح.، و کاظمی، ح. ۱۳۸۹. پژوهش‌های تفسیری در سازمان: استراتژی‌های پدیدارشناسی و و پدیدارنگاری. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق علیه‌السلام.
ذاکری، ا. و ملایجردی، ا. و فتح‌اله بیاتی، م. ۱۳۹۲. تجربه نگاری با هدف استخراج درس‌آموخته‌ها، مطالعه موردی: تدوین آموخته‌های چند طرح تحول اداری. تهران: ششمین کنفرانس مدیریت دانش.
رجبیان غریب، ف.، محمدزاده، س.، شریف‌زاده، م.ش. ۱۳۹۹. تدوین الگوی پیوند دانشگاه و جامعه مبتنی بر رویکرد مسئولیت‌پذیری اجتماعی در آموزش عالی کشاورزی. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، ۲۶(۴): ۸۵-۱۱۱.
رجبیان غریب، ف.، محمدزاده، س.، شریف‌زاده، م.ش. ۱۴۰۰. مسئولیت‌پذیری اجتماعی در آموزش عالی کشاورزی؛ رویکرد آینده‌پژوهانه. فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی؛ ۱۳(۳): ۳۳-۶۹.
سیادت، س.ع.، هویدا، ر.، و موسویان، س. ر. 1394. شناسایی شیوه‌های مستندسازی و انتقال تجربه‌های (حرفه‌ای) اعضای هیئت علمی در دانشگاه اصفهان. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، ۷ (۳):۲۲۷-۲۵۴.
شریف‌زاده، ا. ۱۳۹۳. پیامدهای رفتاری برنامه درسی پنهان در آموزش عالی کشاورزی. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 29: ۳۳-۴۸.
شریف‌زاده، ا.، اسدی، ع. ۱۳۹۵. دانشگاه، کارآفرینی و توسعه دانش بنیان. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
شریف‌زاده، م. ش.، عبدالله­زاده، غ. (تدوین‌گران). ۱۳۹۵. برنامه راهبردی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان (1396-1400): پیش به سوی دانشگاه کارآفرین. (گزارش برنامه راهبردی). دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
شریف‌زاده، م. ش.، عبداله­زاده، غ.، نجفی‌نژاد، ع. ۱۳۹۷. موردکاوی تجربه گذار به دانشگاه کارآفرین: دانشگاه بسان یک زیست‌بوم کارآفرینی خرد. کارآفرینی در کشاورزی، ۵(۲): ۳۳-۶۹.
شریف‌زاده، م. ش.، عبداله زاده، غ.، شریفی، م. 1400. واکاوی زیست‌بوم دانشگاه کارآفرین در آموزش عالی کشاورزی: کاربرد روش‌شناسی سامانه‌های نرم. علوم ترویج و آموزش کشاورزی،۱۷(ویژه نامه): 1-25.
شریف‌زاده، م. ش.، عبداله­زاده، غ.، عباسی، ل.، شریفی، م. 1398. الگوی مفهومی گسترش نمانام دانشگاهی در آموزش عالی کشاورزی. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 48: 124-104.
شریف­زاده، م.ش.، نجفی‌نژاد، ع. و عبدالله­زاده، غ. ۱۴۰۰. تجربه‌کاوی تعالی دانشگاه در مسیر اسلامی ایرانی پیشرفت: معرفی سازوکارهای بوم‌زاد برای بازآفرینی نظام آموزش عالی کشاورزی و منابع طبیعی کشور. چکیده مقالات دهمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت: الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت؛ تبیین و بایسته‌های اجرا. تهران: دبیرخانه دهمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت: اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰: ۹۱-۹۲.
عبدالله‌زاده، غ. شریف‌زاده، م.ش. ۱۳۹۹. زیست‌بوم کارآفرینی دانشگاه‌محور در کشاورزی: چارچوبی برای مهندسی نهادی پژوهش، فناوری و آموزش عالی نوآفرین. گرگان: انتشارات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
Becker, B.A., and Eube, C. 2018. Open innovation concept: Integrating universities and business in digital age. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 4(1): 12.‏
Cresswell, J.W. 2007. Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. Lincoln: Sage, London.
Creswell, J.W. 2012. Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Boston: Pearson.
Kikuchi, Y. 2021. Impact of university reform on research performance aggregated and disaggregated across research fields: a case study of the partial privatization of Japanese national universities. The Japanese Economic Review, 18: 1-27.‏
Levin, B. 1997. The lessons of international education reform. Journal of Education Policy, 12(4): 253-266.
Moustaghfir, K. and Schiuma, G. 2013. Knowledge, learning, and innovation: research and perspectives. Journal of Knowledge Management, 17 (4): 495-510.
Schuetze, H.G. 2012. University Governance Reform: The Drivers and the Driven. In: Schuetze H.G., Bruneau W., Grosjean G. (eds) University Governance and Reform. International and Development Education. Palgrave Macmillan, New York.