تأثیر قابلیت‌های کارآفرینی زنان روستایی بر توانمندسازی آنها: مورد مطالعه، استان کرمانشاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه. ایران،

2 پژوهشگر مستقل، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه. ایران

چکیده

زنان برای کسب موفقیت در انجام فعالیت‌های اقتصادی به توانمندسازی با رویکرد کارآفرینی نیاز دارند. این پژوهش توصیفی-همبستگی با هدف بررسی تأثیر قابلیت‌های کارآفرینی زنان روستایی بر میزان توانمندسازی آن‌ها انجام شد. افراد مشارکت‌کننده در این پژوهش زنان روستایی خانه‌دار و سرپرست خانوار استان کرمانشاه به تعداد 221358 تن بودند که بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 354 تن از آنها به روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق‌ساخته با سه بخش ویژگی‌های فردی، میزان توانمندسازی با سه بعد اقتصادی، اجتماعی، رهبری و قابلیت‌های کارآفرینی با چهار بعد استقلال‌طلبی، نوآوری، ریسک‌پذیری و فراکنشی عمل کردن بود که روایی و پایایی آن توسط روایی همگرا، ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تأیید شد. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSSWIN20 و PLSWIN3 استفاده شد. بر اساس نتایج، زنان روستایی در دو بعد اقتصادی و اجتماعی از توانمندی متوسط و در بعد رهبری از توانمندی مطلوب برخوردار بودند. آن‌ها از لحاظ قابلیت کارآفرینی در بعد نوآوری بسیار ضعیف، در بعد فراکنشی عمل کردن، تقریباً ضعیف و در دو بعد استقلال‌طلبی و ریسک‌پذیری متوسط بودند. بر اساس نتایج مدل‌سازی معادلات ساختاری، قابلیت‌های کارآفرینی بر روی توانمندسازی تأثیر مثبت و معناداری داشت. بر مبنای نتایج پیشنهاد می‌شود که برنامه‌های ترویجی برای توسعه فعالیت‌های کارآفرینانه زنان روستایی توسعه یابد تا در نهایت محیطی کارآفرینانه برای آنان حاکم گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Influence of Rural Women's Entrepreneurship Capabilities on their Empowerment: A Case Study in Kermanshah Province

نویسندگان [English]

  • Amirhossein Alibaygi 1
  • Masoumeh Taghibaygi 2
1 Associate Professor, Department of Agricultural Extension and Education, College of Agricuture & Natura Resources, Razi University, Kermanshah, Iran.
2 PhD student in agricultural extension and training
چکیده [English]

Women need empowerment with an entrepreneurial approach to achieve success in economic Activities.This descriptive-correlational research was conducted with the aim of investigating the effect of rural women's entrepreneurial abilities on their empowerment level. The statistical population was rural women, housewives and heads of households in Kermanshah Province (N=221,358). Sample members (n=354) were selected by multi-stage random sampling method. The research tool was a questionnaire with three parts including individual characteristics, the degree of empowerment with three dimensions of economic, social, and leadership, and entrepreneurial capabilities with four dimensions of independence, innovation, risk-taking and transactional acting. Validity and reliability of the instrument were confirmed by convergent validity, Cronbach's alpha coefficient and composite reliability. Based on the results, rural women were moderately capable in both economic and social dimensions and they had the desired ability in the leadership dimension. In terms of entrepreneurial ability, they were very weak in the innovation dimension, almost weak in the transactional dimension, and average in the independence and risk-taking dimensions. Entrepreneurial capabilities have had a significant positive effect on empowerment. Based on the results, extension programs should be developed to expand entrepreneurial activities for rural women.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural women
  • Empowerment
  • Entrepreneurial
  • Sustainable rural development

مراجع

اکبرپور، م. 1395. نقش و عملکرد توانمندسازی روستاییان در کارآفرینی مناطق روستایی (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان هشترود). جغرافیا و پایداری محیط، 6 (18): 66-51.
ابوالفتح­زاده، ز.، یوسفی، ع. و امینی، ا.م. 1395. ارزیابی عوامل موثر در توانمندسازی زنان روستایی شهرستان اصفهان. پژوهش­نامه زنان، 7 (1): 27-1.
آرامش، ح.، رس، ف. و کشاورز، س. 1399. اثربخشی کارآفرینی اجتماعی در توانمندسازی زنان روستایی، مورد: مناطق حاشیه نشین چابهار. اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 4 (34): 62-41.
برقی، ح.، تقدیسی، ا.، تازیکی، ر. و نادرخانی، ز. 1392. بررسی میزان مشارکت زنان روستایی در فعالیت­های کشاورزی (دهستان استرآباد شمالی شهرستان گرگان). برنامه­ریزی فضایی، 3 (4): 174-155.
تاراسی، ز.، کریم­زاده، ح. و آقایاری­هیر، م. 1399. بررسی ارتباط ظرفیت­سازی و توانمندسازی زنان روستایی، مطالعه موردی: شهرستان زنجان. جغرافیا و توسعه، 18 (58): 224-203.
داوری، ع. و رضازاده، آ. 1392. مدل­سازی معادلات ساختاری با نرم افزارPLS، انتشارات جهاد دانشگاهی. تهران.
رضایی­مقدم، ک. و نعمت­پور، ل. 1393. فعالیت در تشکل­های تولید ورمی کمپوست، راهکاری برای توانمندسازی زنان روستایی: مطالعه موردی استان فارس. روستا و توسعه، 17 (3): 103-83.
رستمی، ف.، صحرایی،م.، ملکی، ط.، ساسانی، ف. و شاهمرادی، م. 1393. آسیب­شناسی چالش­ها و مشکلات دختران در جوامع روستایی (مورد مطالعه‌: دهستان ماهیدشت شهرستان کرمانشاه). زن در توسعه و سیاست، 4 (12): 506-489.
رفیعی، ش.، فتحی، س. و شیری، ط. 1399. بررسی زمینه­های توسعه کارآفرینی از دیدگاه زنان کارآفرین استان گیلان. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 12 (2): 129-117.
زریه، س.، عدالتیان شهریاری، ج. و مختاری بایع کلایی، م. 1399. طراحی الگوی بومی مدیریت توسعه کارآفرینی زنان ایران در امور بانوان شهرداری تهران. فصلنامه مدیریت کسب و کار، 12 (47): 213-197.
زمانی­مقدم، م. و افشانی، س. ع. ر. 1400. توانمندسازی زنان سرپرست خانوار در ایران: مروری نظام­مند. فصلنامه علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، 21(80): 80-45.
شفیعی ثابت، ن. و یوسفی، س. 1394. تبیین عوامل موثر بر توانمندسازی زنان در فراگرد توسعه سکونتگاه­های روستایی (مطالعه موردی: ناحیه گیلوان و آب­بر شهرستان طارم). پژوهش­های دانش زمین، 7 (1): 61-44.
صیدایی، س. ا. و صادقی،ح. 1393. کارآفرینی و برنامه­ریزی توسعه روستایی. نشر دارخوین. اصفهان.
عنابستانی، ع.ا.، صادقلو، ط. و مرادی، ک. 1396. تحلیل نقش مدیریت پروژه­های کارآفرینانه در توانمندسازی زنان روستایی، مورد: اعضای نظام صنفی کشاورزی شهرستان محلات. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 7 (1): 219-203.
عظیمی، ن. 1400. طراحی الگویی برای توانمندسازی زنان روستایی شهرستان کرمانشاه. رساله دکتری. دانشگاه رازی.
عربخانی، ا.، سیدمیرزایی، س.م. و کلدی، ع. ر. 1398. تحلیل توانمندسازی زنان روستایی در تولید مصنوعات صنایع دستی مورد مطالعه دهستان عشق آباد شهرستان نیشابور. نشریه علمی-پژوهشی مطالعات هنراسلامی، 16 (36): 338-356.
قنبری، ی.، برقی، ح. و قطبی­نژاد، ن. 1395ب. بررسی نقش فعالیت­های کشاورزی زنان روستایی در توانمندسازی اقتصاد خانوار (مطالعه موردی: بخش برزک شهرستان کاشان). نشریه علمی- ترویجی راهبرد توسعه، 12 (48): 76-62.
قنبری، ی. و انصاری، ر. 1394. شناسایی و تبیین عوامل اجتماعی و اقتصادی موثر بر توانمندسازی زنان روستایی (مطالعه موردی: شهرستان رستم). مجله پژوهش و برنامه­ریزی روستایی، 4(3):۱۰-1.
قجری، ح.ع. و حق­پرست، ف. 1401. مطالعه تأثیر توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانوار بر سلامت اجتماعی آنان. فصلنامه مطالعات میان‌ رشته‌ای در علوم انسانی، 14 (2): 177-151.
گلکارفرد، م. و رضایی مقدم، ک. 1398. رابطه کارآفرینی با ابعاد توانمندسازی زنان روستایی استان فارس. راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی، 6 (11): 10-1.
مهاجری، ش.، مجردی، غ.ر. و بادسار، م. 1395. بررسی نقش عوامل اجتماعی و روانشناختی بر توانمندسازی زنان روستایی سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد (مورد مطالعه: شهرستان عباس‌آباد). تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 47 (1): 225-211.
ملکی، ط.، شاهمرادی، م.، میرک­زاده، ع. ا.، نجفی کاکاوند، ال. و چام چام، ج. 1394. بررسی عوامل موثر بر وضعیت اجتماعی اقتصادی زنان روستایی. مجله پژوهش­های اقتصاد روستا، 2(5): 18-1.
موسوی، م. و روانخواه، ف. 1395. واکاوی انواع نظام‌های رفاهی با توانمندسازی اقتصادی زنان. فصلنامه مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، 14(1): 272-249.
مطیعی­لنگرودی، س.ح.، قدیری معصوم، م.، دادورخانی، ف.، یداللهی فارسی، ج. و ترکاشوند. ز. 1391. تبیین عوامل مؤثر بر توانمندی روستاییان در توسعه کارآفرینی، مطالعه موردی بخش­های زند و سامن شهرستان ملایر. مجله پژوهش­های جغرافیای انسانی، 44(80): 138-119.
مرکز آمار ایران. گزیده نتایج آماری سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1395.
مقدسی فریمانی، ش.، میرترابی، م. ا. و قائم مقامی، س.س. 1399. توانمندی اقتصادی-اجتماعی زنان روستایی و عوامل مؤثر بر آن (مورد مطالعه: اعضای صندوق­های اعتبارات خرد زنان روستایی استان زنجان). فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، 7(3): 363-347.
میرزاخانی، ک. 1399. مطالعه جامعه­شناختی راهکارهای توانمندسازی زنان روستایی و عشایر. فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 4 (45): 15-1.
نوروزی، ف. 1395. تبیین نظریه­های راهگشا در ترسیم مدل علی توانمندسازی زنان با تاکید بر توانمندسازی اقتصادی. کنفرانس بین­المللی نخبگان مدیریت، تهران، موسسه سرآمد همایش کارین. 
وطن­خواه نوغانی، آ.، قاسمی، م. و جوان، ج. 1395. شناسایی و اولویت­بندی راهبردهای توانمندسازی زنان در روستاهای مهاجرفرست بر اساس ماتریس SWOT و   QSPM(مطالعه موردی: شهرستان مشهد). مطالعات اجتماعی روان­شناختی زنان،  14 (3): 92-61.
یعقوبی فرانی، ا.، سلیمانی، ع.، موحدی، رضا. و اسکندری، ف. 1393. تأثیر عوامل مؤثر بر کارآفرینی زنان روستایی. مطالعات اجتماعی روانشناسی زنان، 12 (4): 42-7.
Alhaji Ali, M. and Salisu, Y. 2019. Women entrepreneurship and empowerment strategy for national development. Journal of Economics Management and Trade, 22 (3): 1-13.
Baig, I.A., Batool, Z., Ali, A., Baig, S.A., Hashim, M. and Zia-ur-Rehman, M. 2017. Impact of women empowerment on rural development in Southern Punjab, Pakistan. Research Gate. See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.net/publication/320005123. 1-13.
Chandra, A. McNamara, K.E. Dargusch, P. Caspe, A.M. and Dalabajan, D. 2017. Gendered vulnerabilities of smallholder farmers to climate change in conflict-prone areas: A case study from Mindanao, Philippines. Journal of Rural Studies, 50: 45- 59.
Diiro, G.M., Seymour, G., Kassie, M., Muricho, G. and Muriithi, B.W. 2018. Women’s empowerment in agriculture and agricultural productivity: Evidence from rural maize farmer households in western Kenya. Plos One, 13(5): 1- 27.
Fiver, S. 2013. Economic empowerment strategies for young girls. American Journal Community Psychology, 16 (5): 725-750.
Hoque, M.SH., Bhattacharjee, H. and Islam, N. 2020. Women Empowerment through Entrepreneurship development in Bangladesh: Amultivariate Analysis. International Journal of Management (IJM), 11 (10): 392-379.
Hechevarría, D., Bullough, A., Brush, C. and Edelman, L. 2019. High-growth women‘s entrepreneurship: fueling social and economic development. J. Small Business Managem, 57: 5–13.
Krejci, R. and Morgan, D. 1970. Determining sample size for research activities. Educational and psychological measurement, 30: 607-610.
Kumar, M. 2017. Micro-finance as an antipoverty vaccine for rural India. International Review of Business and Finance, 2 (1): 29-35.
Koeing, A.M., Saifuddin, A., Bazle, H. and Mozumder, KH. 2003. Womens Status and Domestic Violence in Rural Bangladesh Individual and Community Level Effects. Demography, 40 (2): 248-256.
Kumr Gutm, P. and MiShra, K. 2016. Study on rural women entrepreneurship in India:
Issues and Challenges. Internationa journa of Appied Research, 2 (2): 33-36.
Nawaz, F. 2010. Critical Factors of Women Entrepreneurship Development in Rural Bangladesh. U.S.A: Bangladesh Development Research Center (BDRC).
Osama Sam, A.K., TranTien, K., Viput, O. and Zafar U.A. 2020. Determinants of female entrepreneurship success across Saudi Arabia, Journal of Transnational management, 25 (1): 3–29
Prescott-Allen, R. 1995 Assessing Rural Sustainability, International Union For Conserva- tion Of Nature And Natural Resources - World Conservation Union.
Tlaiss, A.H. 2014. Women’s Entrepreneurship, Barriers and Culture: Insights from the United Arab Emirates. The Journal of Entrepreneurship, 32 (2): 320-289.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار