ارائه مدل بوم‌گردی با تأکید بر کارآفرینی و اشتغال پایدار روستایی با رویکرد آمیخته

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه مدیریت، واحد گرمی، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمی، ایران

چکیده

زندگی و فضای جامعه‌ی روستایی مملو از کار و اشتغال است اما بیشترین افراد جویای کار در شهرها را همین گروه تشکیل می‌دهند؛ بوم‌گردی می‌تواند بار دیگر این افراد را در محیط روستا جمع کند. این پژوهش نیز با هدف طراحی مدلی برای بوم‌گردی با تأکید بر کارآفرینی و اشتغال پایدار روستایی با دو رویکرد کیفی و کمّی انجام شد. جامعه‌ی آماری این پژوهش در مرحله‌ی کیفی، مدیران و کارشناسان ارشد سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان اردبیل و در مرحله‌ی کمّی، کارکنان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بودند. برای تعیین حجم نمونه در مرحله‌ی کیفی از روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی استفاده و تعداد 20 نفر انتخاب و در مرحله‌ی کمّی به دلیل استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری، از روش کل‌شماری به جای نمونه‌گیری استفاده گردید که در نهایت 208 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ابزار گردآوری داده‌ها در مرحله‌ی کیفی، مصاحبه‌ی عمیق با خبرگان که به روش دلفی و در سه راند انجام گرفت و در مرحله‌ی کمّی نیز از پرسشنامه‌یِ محقق‌ساخته‌یِ منتج از مرحله‌ی کیفی استفاده گردید. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش، 40 شاخصِ شناسایی‌شده برای مدل، در 7 بُعد؛ پتانسیل‌های طبیعی، عوامل اجتماعی و فرهنگی، زیرساخت‌ها و تسهیلات بوم‌گردی، عوامل آموزشی و ترویجی، رشد اقتصادی، سیاست‌گذاری و پتانسیل‌های گردشگری طبقه‌بندی شدند. مقدار ضریب هماهنگی کندال در دور سوم بیانگر اتفاق‌نظر مطلوب میان اعضای پانل بود. تحلیل عاملی تائیدی که با استفاده از نرم‌افزار Amos انجام گرفت، نشان داد تمامی شاخص‌های سنجش سازه‌ی بوم‌گردی دارای بار عاملی بالایی بوده و مورد تأیید قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Presenting the ecotourism model with an emphasis on entrepreneurship and sustainable rural employment with a mixed approach

نویسندگان [English]

  • Ahad Norouzzadeh
  • Qader Vazifeh Damirchi
Department of Management, Germi Branch, Islamic Azad University, Germi, Iran
چکیده [English]

The life and atmosphere of rural society is full of work and employment, but the majority of people seeking work in cities are this group; Ecotourism can once again gather these people in the village environment. This research was also conducted with the aim of designing a model for ecotourism with emphasis on entrepreneurship and sustainable rural employment with two qualitative and quantitative approaches. The statistical population of this research in the qualitative phase were the managers and senior experts of the cultural heritage and tourism organization of Ardabil province, and in the quantitative phase, the employees of the cultural heritage and tourism organization. To determine the sample size in the qualitative stage, the snowball sampling method was used and 20people were selected, and in the quantitative stage, due to the use of the structural equation modeling method, the enumeration method was used instead of sampling, and finally 208 questionnaires were analyzed. The tool of data collection in the qualitative phase was an in-depth interview with experts, which was conducted in three rounds using the Delphi method, and in the quantitative phase, a researcher-made questionnaire resulting from the qualitative phase was used. Based on the results of the research, 40 indicators identified for the model, in 7 dimensions; Natural potentials, social and cultural factors, ecotourism infrastructures and facilities, educational and promotion factors, economic growth, policy and tourism potentials were classified. Confirmatory factor analysis using Amos software showed that all indicators of ecotourism construct have high factor loading and were confirmed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ecotourism
  • Entrepreneurship
  • Sustainable Rural Employment
  • Delphi Method

مراجع

احمدی، ع.، و اعتمادی، ا. 1390. نقش گردشگری در توسعه‌ پایدار. اولین همایش بین‌المللی مدیریت گردشگری و توسعه‌ی پایدار، دانشگاه آزاد مرودشت، مرودشت، ایران. 11-1.
پروین، ف.، جمشیدی، م.، و محمدی‌فر، ی. 1400. مدلی برای توسعه صنعت بوم‌گردی در ایران با تأکید بر فنّاوری اطّلاعات. جغرافیا و پایداری محیط، 11(2):53-35.
حسن‌پور، ع.، سلیمانی، ح.، گندمکار، ا.، و غفاری، ر. 1400. شناسایی و تحلیل الگوهای فکری حاکم بر تاثیرات احداث اقامتگاه های بوم‌گردی بر توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: بخش موران شهرستان گرمی استان اردبیل). جغرافیا و مطالعات محیطی، 10 (38): 24-7.
حیدری‌ساربان، و. 1392. نقش توانمندسازی روان‌شناختی بر تقویت کارآفرینی روستایی (مطالعه موردی: استان اردبیل). مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، 11 (1): 217-137.
دهقان، ع.، خرمایی، ف.، غنیمت، ا.، و طباطبایی، م. 1399. نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه‌ی اکوتوریسم پایدار روستایی جزیره قشم. توسعه پایدار محیط جغرافیایی، 2 (3): 104-87.
دوستی‌ایرانی، م.، و باصولی، م. 1400. تقاضای اقامتگاه‌ ‌بوم‌گردی مبتنی بر درک مزایای آن برای مقصد و هنجارهای ذهنی گردشگر: تأکیدی بر لزوم بازاریابی معنوی (مطالعه موردی: اقامتگاه های بوم گردی شهر یزد). برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 10 (38): 144-125.
ربیعی‌مندجین، م.، اروجی، ح.، و علیزاده، م. 1400. تبیین مدل توسعه سیستم اقامتگاه‌های بوم‌گردی در مناطق روستایی (مورد مطالعه: شهرستان خلخال). مطالعات مدیریت گردشگری، 16 (53): 392-359.
ربیعی‌مندجین، م.، غلامی، ع.، علیزاده، م.، و محمدزاده لاریجانی، فاطمه. 1401. شناسایی و طراحی الگوی اکوسیستم کارآفرینی گردشگری روستایی (مطالعه موردی: شهرستان خلخال). مطالعات مدیریت گردشگری، 17 (57): 302-265.
سجاسی‌قیداری، ح.، شایان، ح.، و فعال‌جلالی، ا. 1398. کسب و کارهای مسئولانه: سنجش سطح مسئولیت‌پذیری زیست‌محیطی صاحبان اقامتگاه‌های بوم‌گردی مطالعه موردی: خراسان رضوی. برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 8 (31): 132-115.
صائب‌نیا، س.، و مقرب، ف. 1399. بررسی راه‌های جذب توریسم روستایی بر اساس مدل swot و اثرات گردشگری بر توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی روستاهای داش‌دیبی و شوئون شهرستان گرمی). جهان نوین، 3 (9): 33-20.
صدری، ب.، حیدری، ب.، بروجنی، ا.، و فهرست، ف. 1399. رابطه انگیزه‌های بوم‌گردی و بازدید مجدد از منطقه گردشگری در منطقه سلیمان تنگه ساری، استان مازندران. مطالعات اجتماعی گردشگری، 17 (9): 106-83.
عباسی، ص.، میردامادی، س.م.، امیدی نجف‌آبادی، م.، و فرج الله‌حسینی، س.ج. 1401. طراحی مدل توسعۀ کارآفرینی اکوتوریسم روستایی با رویکرد کیفی. فصلنامه جغرافیا و توسعه، 20 (66): 160-131.
مختاری، د. 1389. ارزیابی توانمندی اکوتوریستی
مکان‌های ژئومورفیکی حوضه‌ی آبریز آسیاب خرابه در شمال غرب ایران به روش پرالونگ. فصلنامه جغرافیا و توسعه، 8 (18): 52-27.
مرادی، ح.، پورسعید، ع.، واحدی، م.، و آرایش، م. 1399. طراحی مدل توسعه بوم گردی روستاهای هدف گردشگری استان کرمانشاه. گردشگری و توسعه، 9 (1): 46-25.
هاشمی، س.، امینی، س.، مطیعی‌لنگرودی، ح.، قدیری‌معصوم، م.، و رضوانی، م. 1392. توسعه کارآفرینی روستایی با تأکید برنهاده‌های محلی مطالعه موردی: بهباد استان یزد. مجله پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، 2 (1): 26-1.
Angessa, A. T., Lemma, B., Yeshitela, K., and Endrias, M. 2022. Community perceptions towards the impacts of ecotourism development in the central highlands of Ethiopia: the case of Lake Wanchi and its adjacent landscapes. Heliyon, 8(2): e08924.
 Ankaya, F. Ü., Balık, G., and Aslan, B.G. (2018). “Dünyada ve Türkiye’de Ekoturizm, Sosyal-Kültürel ve Ekonomik Katkıları”. Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, 1(2): 69-72.
Belij, M., Veljkovic, J., and Pavlovic, S. 2019. Role of local community in tourism development: case study village zabriga. Glasnik srpskog Geografskig drustva, 94(2):1-14.
Chin, N., Day, J., Sydnor, S., Prokopy, L. S., and Cherkauer, K.A. 2019. Exploring tourism businesses’ adaptive response to climate change in two Great Lakes destination communities, Journal of Destination Marketing & Management, 12: 125-129.
Das, M., and Chatterjee, B. 2015. Ecotourism: A panacea or a predicament? Tourism Management Perspectives, 14: 3-16.
El-Shiaty, R., Taalab, M., and Osam, I. 2016. Evaluating the performance of the outdoor spaces in healing eco-tourism. Procedia Environmental Sciences, 34: 461-473.
Garau, C. 2015. Perspectives on Cultural and Sustainable Rural Tourism in a Smart Region: The Case Study of Marmilla in Sardinia (Italy). Sustainability, 7(6): 6412–6434.
Harbiankova, A., and Gertsberg, L. 2022. Information Model for Sustainable Rural Development. Energies, 15(11): 1-15.
Higgins, B.R. 1996. The global structure of the nature tourism industry: Ecotourists, tour operators and local businesses. Journal of Travel Research, 35(2):11-18.
Ibănescu, B., Stoleriu, O., Munteanu, A., and Iațu, C. 2018. The Impact of Tourism on Sustainable Development of Rural Areas: Evidence from Romania. Sustainability, 10(10): 1-19.
Khalili, S., Moridsadat, P., and Soltaninejad, H. 2020. Toward Sustainable Rural Ecotourism Evolution: The Case of Kiskan, Iran. Geography, Environment, Sustainability, 13(3): 39-48.
Kusumastuti, R., Silalahi, M., Asmara, A.Y., Hardiyati, R., and Juwono, V. 2022. Finding the context indigenous innovation in village enterprise knowledge structure: a topic modeling. Journal of Innovation and Entrepreneurship, 11(19): 1-15.
Lasso, A., and Dahles, H. 2021. A community perspective on local ecotourism development: lessons from Komodo National Park. Tourism Geographies, 46: 1-21.
 Montes, J., and Kafley, B. 2019. Ecotourism discourses in Bhutan: contested perceptions and values. Tourism Geographies, 33:1-24.
  Rebecca, C.H., Rose, B., and Bor, T. 2018. Eco-Lodges, a Future for Sustainable Tourism in Kenya. Journal of Tourism, Hospitality and Sports, 8: 37-41.
Sadiq, M., and Adil, M. 2021. Ecotourism related search for information over the internet: a technology acceptance model perspective. Journal of Ecotourism, 20(1): 70-88.
Snyman, S. 2014. The impact of ecotourism employment on rural household incomes and social welfare in six southern African countries. Tourism and Hospitality Research, 14(1–2): 37–52.
Wang, H., Yang, Z., Chen, L., Yang, J., and Li, R. 2010. Minority Community Participation in Tourism: a Case of Kanas Tuva villages in Xinjiang, China. Tourism Management, 31 (6): 759-764.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار