تدوین مدل عوامل مؤثر بر شایستگی مالی مدیران در شرکت‌های تولیدکننده وابسته به تعاونی‌های کشاورزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

امروزه پرورش مدیران شایسته به یکی از کلیدی‌ترین مفاهیم در عرصه مدیریت تبدیل شده است و به‌زعم بسیاری از خبرگان دانشگاهی و صنعتی، می‌تواند یکی از رهیافت‌های اصلی موفقیت سازمان‌ها و فراتر از آن صنایع مختلف یک کشور در بسترهای ملی و فراملی باشد. هدف پژوهش حاضر تدوین الگوی شایستگی مالی مدیران در شرکت‌های تولیدکننده وابسته به تعاونی‌های کشاورزی می‌باشد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده‌ها به صورت کتابخانه‌ای – میدانی بود. این پژوهش از نوع پژوهش کیفی و با رویکرد نظریه داده‌بنیاد انجام گرفت. داده‌ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با 16 نفر از خبرگان و مدیران مالی در شرکت‌های تولیدکننده وابسته به تعاونی‌های کشاورزی به روش نمونه‌گیری هدفمند از نوع گلوله‌برفی، گردآوری شد. پس از انجام سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی و با تحلیل داده‌ها توسط نرم‌افزار مکس‌کیودا، تعداد 268 مورد کد اولیه، 49 مورد مؤلفه و 17 مورد مقوله استخراج گردید که نهایتا با تعیین شرایط علی (مهارت‌های ذاتی و اکتسابی)، شرایط زمینه‌ای (زمینه‌ای فردی و سازمانی)، شرایط مداخله‌گر (درون‌سازمانی، برون‌سازمانی، فنی و قانونی و عمومی)، مقوله محوری (شایستگی مالی مدیران)، راهبردها (مهارت‌های راهبردی، راهبرد سازمانی و راهبرد جدید) و پیامدها (پیامدهای درون‌سازمانی و برون‌سازمانی) مدل شایستگی مالی مدیران ارائه گردید. پیشنهاد می‌گردد با بسترسازی جهت بالابردن مهارت‌های مدیران مالی در سازمان‌ها، زمینه را برای پرورش مدیران شایسته و به‌تبع آن بهبود عملکرد سازمان فراهم نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Developing a model of factors affecting the financial competence of managers in production companies affiliated to agricultural cooperatives

نویسندگان [English]

  • Hossein Rahimi Koloor 1
  • Vahideh Ebrahimi Kharajo 2
1 Department of Business Management, Faculty of Social Sciences, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran
2 Department of business Management, Faculty of Social Sciences, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran
چکیده [English]

Nowadays, the training of competent managers has become one of the most key concepts in the field of management, and according to many academic and industrial experts, it can be one of the main approaches to the success of organizations and, beyond that, different industries of a country in national and transnational contexts. The purpose of the current research is to develop a model of financial competence of managers in production companies affiliated to agricultural cooperatives. The current research was applied in terms of its purpose and in terms of the method of data collection, it was field-library. This research was conducted as a qualitative research with a data base theory approach. The data was collected through semi-structured interviews with 16 experts and financial managers in producing companies affiliated to agricultural cooperatives using the purposeful snowball sampling method. After performing three stages of open, central and selective coding and analyzing the data by MaxQuda software, 268 primary codes, 49 components and 17 categories were extracted, and finally by determining the causal conditions (inherent and acquired skills), background conditions ( individual and organizational background), intervening conditions (intra-organizational, extra-organizational, technical, legal and public), central category (managers' financial competence), strategies (strategic skills, organizational strategy and new strategy) and consequences (intra-organizational and extra-organizational consequences) financial competence model Managers were presented. It is suggested to create a platform to raise the skills of financial managers in organizations, to provide the basis for training competent managers and consequently improve the organization's performance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Qualitative research
  • Financial competence
  • Financial managers
  • Agricultural cooperatives
  • MAXQDA software
آراسته، ح.، حسن‌پور، ا.، ایزدی، ا.، بستانی املشی، ط. 1397. طراحی الگوی شایستگی مدیران روابط عمومی مطالعه موردی: شرکت ملی گاز ایران و شرکت‌های تابعه. فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی، 5(18): 55-79.
اسماعیلی‌ماهانی، ح.، مطهری‌نژاد، ح.، لسانی، م. 1395. شایستگی‌های عمومی موردنیاز برای موفقیت دانشجویان در زندگی عمومی و حرفه‌ای. فصلنامه مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 6(15): 167-197.
بلالی، ح.، موحدی، ر.، نظری کمرودی، ج. 1396. ارزیابی عوامل اثرگذار در بهبود عملکرد شرکت‌های تعاونی تولید روستایی در شهرستان سوادکوه. فصلنامه پژوهش‌های روستایی، 8(4): 577-590.
بسیجی، ع.، بابایی زکلیکی، م.، حسین زاده شهری، م.، آمنه، خ. 1399. ارائه مدل شایستگی مدیران بازاریابی بین‌المللی. پژوهش‌های مدیریت در ایران، 24(1): 131-152.
بهراد، آ.، سبک‌رو، م.، طباطبایی نسب.، س. 1397. طراحی مدل شایستگی‌های روسای گروه‌های مالیاتی در سازمان امور مالیاتی کشور (یک رویکرد کیفی). پژوهشنامه مالیات، 26(40): 65-91.
پورمیراز، ح.، روستا، ا.، حیدرزاده، ک.، و عبدالوند، م. 1399. توسعه الگوی ارزیابی عملکرد صادرات برای شرکت­های کوچک و متوسط ایران. چشم انداز مدیریت بازرگانی، 19(41): 79-101.
حیدری، س.، مرادنژادی، ه.، و صی­محمدی، س. 1400. شناسایی فرصت­های کسب‌وکارهای خدماتی بخش کشاورزی (مورد مطالعه: تعاونی­های روستایی استان ایلام). نشریه کارآفرینی در کشاورزی، 1(8): 1-16
جلالی، ر. 1391. نمونه‌گیری در پژوهش‌های کیفی. تحقیقات کیفی در علوم سلامت، 1(4): 310-320.
دهرویه، ا.، اشرفی، م.، گرگانی دوجی، ج.، خوزین. ع. 1400. نقش ویژگی‌های روان‌شناختی- اجتماعی در تصمیم‌گیری های مدیران مالی: با توجه به نقش میانجی اخلاق حرفه‌ای. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 16(1): 142-151.
زارعی، ق.، طریقت مهربانی، ح. 1399. شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر بر توسعه شرکت‌های تعاونی روستایی با استفاده از رویکرد ترکیبی در شهرستان سراب. فصلنامه پژوهش‌های روستایی، 11(1): 158-169.
عباس­پور، ع.، رحیمیان، ح.، دلاور، ع.، غیائی ندوشن، س.، و هاشمیان، ف. 1396. توسعه مدیران شرکت ملی گاز ایران بر اساس مدل شایستگی. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 1(43): 59-73.
عباسی موصلو، خ.، حسینی، م.، و زارع، ش. 1394. نقش مدیران مالی در توسعه و پیشرفت بنگاه­های تولید. کنفرانس بین‌المللی تحقیقات جدید در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، استانبول، موسسه مدیران ایده ایلیا پایتخت.
عسگری، م.، و معززی شیرآباد، س. م. 1396. طراحی مدل شایستگی مدیران مالی. مطالعات مدیریت و حسابداری، 1(3): 281-296.
عسگری، م.، و احمدیان کلهرودی، س. 1393. مدیریت مالی و نقش آن در توسعه اقتصادی جوامع. اولین همایش ملی مدیریت و حسابداری در دنیای جدید تجارت، اقتصاد و فرهنگ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علی آباد کتول.
عرفانی‌خانقاهی، م.، بهرام زاده، ح.، سعیدی، ه. 1400. ارائه الگوی شایستگی مدیران دانشگاه آزاد اسلامی خراسان رضوی. جامعه شناسی آموزش و پرورش، 14(1): 319-331.
شعبانی، م.، افشارنژاد، ع.، امینی‌سابق، ز.، ساده، ا. 1400. طراحی و اعتبارسنجی الگوی شایستگی مدیران مالی در شرکت ملی نفت ایران. فصلنامه مطالعات راهبردی در صنعت نفت و انرژی، 13(51): 21-34.
صفری، ح.، جعفرنژاد، ا.، یزدان پناه، ا.، و بیاتی، ع. 1395. رابطه مدیر پروژه شایسته و عملکرد پروژه: صلاحیت مدیریت ریسک، مهم اما مغفول مانده. فصلنامه مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، 36: 23-41.
صی­محمدی، ف.، مهدی‌زاده، ح.، و صی­محمدی، س. 1399. امکان سنجی تشکیل تعاونی تولید مبتنی بر کشاورزی سبز میان زنان روستایی استان ایلام. فصلنامه تعاون و کشاورزی، 9 (34): 93-118.
فیض‌آبادی، ح. 1387. بررسی نقش کارآفرینی، پایبندی به اصول تعاون و رابطه آنها در موفقیت تعاونی‌ها. مجموعه چکیده مقالات اولین همایش ملی تعاون و کارآفرینی. وزارت تعاون، دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران وسازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران، دانشگاه تهران.
کرسول، ج. 1391. پویش کیفی و طرح پژوهش انتخاب از میان پنج رویکرد (روایت پژوهی، پدیدارشناسی، نظریه داده بنیاد، قوم نگاری، مطالعه موردی). ترجمه، دانایی فرد، ح؛ کاظمی، ح. تهران: صفار.
کرمانی، ب.، درویش، ح.، سرلک، م.، و پیرحسین، ک. 1396. طراحی مدل شایستگی­های مدیران بیمارستان. مجله مدیریت ارتقای سلامت، 7(2): 58-64.
محبی، ع.، و محمدیان شمیم، م. 1396. طراحی مدل شایستگی مدیران و کارشناسان آموزش فرماندهی انتظامی شرق استان تهران. فصلنامه مدیریت منابع در نیروی انتظامی، 20: 146-164.
مقدم، ا.، و کمالیان، ا. 1395. تبیین و طراحی الگوی مدیریت منابع انسانی کارآفرینانه: رویکرد داده بنیاد (مطالعه­ای در صنعت برق، گروه شرکت­های ایران ترانسفو). بهبود مدیریت، 1(34): 123-157.
مقیمی، س.ف. 1399. واکاوی پدیده آنفلونزا و ذهنیت کارآفرینی‌گزینی در میان فرزندان کارآفرینان (با استفاده از نظریه داده بنیاد). فصلنامه توسعه کارآفرینی، 13(4): 581-600.
میرجوادی، س.م.، سعیدنیا، ح.، و عابدی، ا. 1398. الگویابی ارزش آفرینی برند در برندگرایی با تأکید بر کیفیت خدمات. فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی، 10(39): 121-151.
مینایی، م.، و صمدی، ف. 1400. تأثیر سرمایه­گذاران خطرپذیر و وام بانکی بر عملکرد شرکت­های کوچک و متوسط. مدیریت کسب­وکار، 13(49): 405-431.
نجیب­زاده، آ.، و اسکندری، ح. 1396. تحلیل روایت: روش‌های نو در تجزیه و تحلیل داده­ی روایی. فصلنامه اندازه­گیری تربیتی، 8(30): 107-133.
نوری­خان یوردی، م.، و کلاته، م. 1396. طراحی مدل برند آفرینی شهری ورزشی با رویکرد نظریه داده بنیاد، بنیاد مدیریت برند، 4(2): 69-106.
وحیدی­نیا، ا.، حسین‌زاده شهری، م.، خدادادحسینی، س.ح.، و عبدالوند، ن. 1398. شناسایی و مفهوم­سازی محرک­های همکاری رقابتی برای ورود به بازار در صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران. فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی، 10(40)، 19-43.
Adomako, S., Danso, A., and Ofori Damoah, J. 2016. The moderating influence of financial literacy on the relationship between access to finance and firm growth in Ghana. Venture Capital, 18(1): 43-61.‏
Antcliff, V., Lupton, B., and Atkinson, C. 2021. Why do small businesses seek support for managing people? Implications for theory and policy from an analysis of UK small business survey data. International Small Business Journal, 39(6): 532-553.‏
Armstrong, M. and Brown, D. 2019. Strategic Human Resource Management: back to the future. A literature review Chartered Institute of Personnel and Development (CIPD). Berger, R: 1-50.
Aslan, M., and Pamukcu, A. 2017. Managerial competencies and impact on management levels. International Journal of Advanced Research in Management and Social Sciences, 6(9): 1-15.‏
Andersson, H., Sundström, B. W., Nilsson, K., and Ung, E. J. 2014. Competencies in Swedish emergency departments–the practitioners’ and managers’ perspective. International Emergency Nursing, 22(2): 81-87.
Ayyagari, M., Beck, T., and Demirguc-Kunt, A. 2007. Small and medium enterprises across the globe. Small Business Economics, 29(4): 415-434.‏‏
Chandler, G. N., and Hanks, S. H. 1998. An examination of the substitutability of founders human and financial capital in emerging business ventures. Journal of Business Venturing, 13(5): 353-369.
Chen, X., & Jiang, P. 2019. Competency Model-Based Improvement of Marketing Training Process Design. In 3rd International Seminar on Education Innovation and Economic Management (SEIEM 2018): 218-220.
Carraher, S., and Van Auken, H. 2013. The use of financial statements for decision making by small firms. Journal of Small Business & Entrepreneurship, 26(3): 323-336.
Creswell, J. W., and Miller, D. L. 2000. Determining validity in qualitative inquiry. Theory Into Practice, 39(3): 124-130.‏‏‏
Daouk‐Öyry, L., Sahakian, T., and van de Vijver, F. 2021. Evidence‐based management competency model for managers in hospital settings. British Journal of Management, 32(4): 1384-1403.‏
Delmar, F., and Shane, S. 2003. Does business planning facilitate the development of new ventures?. Strategic management journal, 24(12): 1165-1185.‏
Dianat, M., Seyedjavadin, S. R., and Shahhoseini, M. A. 2018. Designing Competency Model for Project Managers in Petroleum Industry. Strategic Studies in Petroleum and Energy Industry, 9(36): 3-40.‏
Dzwigol, H., Shcherbak, S., Semikina, M., Vinichenko, O., and Vasiuta, V. 2019. Formation of strategic change management system at an enterprise. Academy of Strategic Management Journal: 18, 1-8.‏
Fouché, J.P., and Kgapola, M.P. 2016. Professional Alaccountants’pesepe Ctive of Skills Required to Progress To Management Positions. International Journal of Business and Management Studies, 8(1): 20-36.‏
Gachugu, E.M., Awino, Z.B., Iraki, X.N., and Machuki, V. 2019. Top management team diversity and organizational performance: an empirical investigation of strategic leadership influence.‏
González-García, A., Pinto-Carral, A., Villorejo, J.S., and Marqués-Sánchez, P. 2021. Competency model for the middle nurse manager (MCGE-Logistic Level). International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(8): 3898.‏
Glaser, B.G., and Strauss, A.L. 2017. The discovery of grounded theory: Strategies for qualitative research. Routledge.‏
Guba, E.G., and Lincoln, Y.S. 1994. Competing paradigms in qualitative research. Handbook of Qualitative Research, 2(163-194): 105-113.
Hart, S.L., and Milstein, M. B. 2003. Creating sustainable value. Academy of Management Perspectives, 17(2): 56-67.‏
Hall, R. E., and Kudlyak, M. 2020. Why has the US economy recovered so consistently from every recession in the past 70 years? (No. w27234). National Bureau of Economic Research.
Hwang, H.L., and Kuo, T.Y. 2018. Competency in delivering health education: A concept analysis. Journal of Interprofessional Education & Practice, 11: 20-25.‏
Ireland, R.D., and Miller, C.C. 2004. Decision-making and firm success. Academy of Management Perspectives, 18(4): 8-12.‏
Kansal, J., and Singhal, S. 2018. Development of a competency model for enhancing the organisational effectiveness in a knowledge-based organisation. International Journal of Indian Culture and Business Management, 16(3): 287-301.
Lusardi, A., Mitchell, O. S., & Oggero, N. (2020). Debt and financial vulnerability on the verge of retirement. Journal of Money, Credit and Banking, 52(5), 1005-1034.‏
Liikamaa, K. 2015. Developing a project manager's competencies: A collective view of the most important competencies. Procedia Manufacturing, 3: 681-687.‏‏
Madrid‐Guijarro, A., García‐Pérez‐de‐Lema, D., and Van Auken, H. 2013. An investigation of Spanish SME innovation during different economic conditions. Journal of Small Business Management, 51(4): 578-601.‏
McMahon, R. G. 2001. Business growth and performance and the financialreporting practices of australian manufacturing SMEs. Journal of small Business management, 39(2): 152-164.‏
Mohammadi, S. M. H., Taftiyan, A., Heirani, F., and Eslami, S. 2021. Structural Analysis of the Interaction of Financial Managers’ Competency Model. International Journal of Economics & Business Administration (IJEBA), 9(3): 118-136.‏
Mohammadi, S. M. H., Taftiyan, A., Heirani, F., and Eslami, S. 2022. Developing and explaining a comprehensive competency model of financial managers in a professional and forward-looking manner with grounded theory method. International Journal of Nonlinear Analysis and Applications, 13(1):1-11.
Misra, Y., & Sharma, V. (2017). An exploratory study on business strategy, competency and firm performance. Sumedha Journal of Management, 6(2): 1-13.
Mikušová, M., and Čopíková, A. 2016. What Business Owners Expect From a Crisis Manager? A Competency Model: Survey Results From C zech Businesses. Journal of contingencies and crisis management, 24(3): 162-180.‏
Naghibi, H., Farsijani, H., Kasaei, M. and Zandieh, M., 2016. Explanation of effective components in the structure of world class manufacturing in the automotive industry", Journal of Modern Researches in Decision, 1(4): 168-169.
Podmetina, D., Soderquist, K.E., Petraite, M., and Teplov, R. 2018. Developing a competency model for open innovation: From the individual to the organisational level. Management Decision, 56(6): 1306-1335.
Robert Half. Finance. 2020. Closer than you think. https://www.roberthalf.com.au/research insights/finance2020.
RahnamayeRoodpashti, F. 2013. Fundamentals of Financial Marketing: The Importance and Necessity of Recognizing It in Financial Management Based on Theoretical Approach. Investment Knowledge Quarterly (Iranian Financial Engineering Association), 2(6): 1-14.
Roman, D. J., Osinski, M., and Erdmann, R. H. 2017. The construction process of grounded theory in administration. Contaduría y administración, 62(3): 985-1000.‏
Rostami, A. Vadi’i and. M.H. Bagherpour Valashani, M.A. (2019). Developing a competency model for internal audit managers, Quarterly Financial Accounting Journal, 11(41): 70–102.
Sanghi, S., 2016. "The Handbook of Competency Mapping; Understanding, Designing and Implementing Competency Models in Organizations", Sage, India: 80-85.
Sha'banAli Fami, H., Choobchiyan, S., RahimZade, M. S., and Rasooli, F. 2006. Women's Cooperatives in Iran: Recognition and analysis of Success. Women's Studies Sociological and Psychological, 4(2): 89-109.‏
Shields, J.F., and Shelleman, J. M. 2011. Management accounting reports in small businesses: Frequency of use and influence of owner locus of control and goals. Small Business Institute Journal, 7(1): 0‏
Sołtysik, M., Zakrzewska, M., Sagan, A., and Jarosz, S. 2020. Assessment of project manager’s competence in the context of individual competence baseline. Education Sciences, 10(5): 1-146.
Skorková, Z., 2016, "Competency Models in Public Sector, Procedia - Social and Behavioral Sciences", 230(1): 226-234.
Stevens, G. W., 2013,"A Critical Review of the Science and Practice of Competency Modeling", Human Resource Development Review, 12(1): 86–107.
Strauss, A., and Corbin, J. 1998. Basics of qualitative research techniques.‏
Tepavicharova, M., Dikova, L., and Zahars, V. 2019. Development of a competency model for selection of human resources in the mining and quarrying sector in Bulgaria. In E3S Web of Conferences, 105(1): 04029.
Thompson, C., McCaughan, D., Cullum, N., Sheldon, T. A., and Raynor, P. 2004. Increasing the visibility of coding decisions in team-based qualitative research in nursing. International journal of nursing studies, 41(1): 15-20.‏
Timmons, J. A., Spinelli, S., and Tan, Y. 2004. New venture creation: Entrepreneurship for the 21st century (Vol. 6). New York: McGraw-Hill/Irwin.‏
Van Praag, C. M. 2003. Business survival and success of young small business owners. Small business economics, 21(1): 1-17.‏
Van Auken, H. E. 2005. A model of small firm capital acquisition decisions. The International Entrepreneurship and Management Journal, 1(3): 335-352.‏
Weng S S, Liu Y, Dai J, Chuang Y C. (2020). A Novel Improvement Strategy of Competency for Education for Sustainable Development (ESD) of University Teachers Based on Data Mining. Sustainability, 12(7): 26-79.
Yoshino, N., and Taghizadeh-Hesary, F. 2019. Optimal credit guarantee ratio for small and medium-sized enterprises’ financing: Evidence from Asia. Economic Analysis and Policy, 62: 342-356.‏
Zhu, S.H. and Leonard, P. 2009. Apendaile cooperative organization in rural Canada and the agricultural Cooperative movement in Chine. Center for the study of Cooperative University of Saskatchewan.