ارائه مدل کارآفرینی معلولین با رویکرد خلاقیت و خودشکوفایی با استفاده از روش نظریه داده‌بنیاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری کارآفرینی-بخش عمومی، گروه مدیریت، واحد علی‌آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی‌آباد کتول، ایران

2 گروه مدیریت و اقتصاد، دانشگاه گلستان، گلستان، ایران

3 گروه اقتصاد، واحد علی‌آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی‌آباد کتول، ایران

4 گروه مدیریت،دانشکده مدیریت و حسابداری،واحد علی آباد کتول،دانشگاه آزاد اسلامی،علی آباد کتول،ایران

چکیده

از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر کیفیت زندگی افراد دارای معلولیت جسمی داشتن شغلی مناسب است. لذا هدف این پژوهش ارائه مدل کارآفرینی معلولین جسمی-حرکتی با رویکرد خلاقیت و خودشکوفایی بود. این پژوهش توصیفی و با رویکرد آمیختۀ متوالی-اکتشافی می‌باشد. داده‌های پژوهش با استفاده از روش اسنادی-میدانی جمع‌آوری گردید. در بخش کیفی، جهت شناسایی مؤلفه‌های پژوهش به مصاحبه با خبرگان دانشگاهی و مدیران بخش‌های غیردولتی که به روش هدفمند انتخاب گردیدند، پرداخته شد. نمونه‌آماری در بخش کمی شامل 306 نفر از اعضای تحت پوشش انجمن‌های معلولین جسمی-حرکتی بود که به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. به‌منظور جمع‌آوری داده‌های این بخش، پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده گردید. جهت سنجش پایایی و روایی از ضریب آلفای‌کرونباخ و میانگین واریانس استخراجی استفاده گردید که به‌ترتیب برای تمامی ابعاد بالای 852/0 و 54/0 بود. یافته‌ها نشان می‌دهند شرایط ‌علی (آﻣﺎدﮔﻰ ﺑﺮای ﺗﻐﻴﻴﺮ، ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻰ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎی کارآفرینی و اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺤﻴﻂ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎی کارآفرینی) 1/%53 از تغییرات مقوله محوری (نگرش‌های رﻓﺘﺎری، نگرش‌های ﻛﺎرﮔﺰاران و نگرش‌های ﺳﺎﺧﺘﺎری) را پیش‌بینی می‌کند. شرایط مداخله‌گر (ﺷﻴﻮه ﺗﻔﻜﺮ ﻣﺪﻳﺮان ﻋﺎﻟﻰ، آﮔﺎﻫﻰ از اﺑﺰارﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ و ثبات مدیریتی) و شرایط زمینه‌ای (ﭘﺎراداﻳﻢ ﻓﻜﺮی ﺑﺨﺶ دوﻟﺘﻰ، مسائل ساختاری فرایندی و ﻗﻮاﻧﻴﻦ‌وﻣﻘﺮرات) به‌ترتیب 7/10% و 4/%67 از تغییرات راهبردها (ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﺮاﻳﻨﺪی، ارزش‌گذاری و آﮔﺎﻫﻰ‌ﺑﺨﺸﻰ کارآفرینی) را پیش‌بینی می‌کند. مقوله محوری 2/77% از تغییرات راهبردها و راهبردها نیز 2/73% از تغییرات پیامدها (خودشکوفایی، نوآوری و خلاقیت و تفکر مدیران جدید) را پیش‌بینی می‌کنند. لذا پیشنهاد به برگزاری کارگاه‌های تخصصی جهت اصلاح نگرش مدیران عالی کشور در زمینه توانمندی‌های معلولان می‌گردد تا زمینه حمایت از اقدامات کارآفرینانه آنان فراهم گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Providing the entrepreneurial model of the disabled people with a creativity and self-employment approach using grounded theory

نویسندگان [English]

  • Ahmadreza Vafaei 1
  • Mahmoudreza Cheraghali 2
  • Seyed Mohammad reza Hosseini 3
  • Mahmoodreza Mostaghimi 4
1 PhD Student, Entrepreneurship, Departmant of Entrepreneurship-Public Sector, Aliabad Katoul Branch, Islamic Azad University, Aliabad Katoul, Iran
2 Departmant of Management and Economics, Golestan University, Gorgan, Iran
3 Departmant of Economic, Aliabad Katoul Branch, Islamic Azad University, Aliabad Katoul, Iran;
4 Department of Management, Faculty of Management and Accounting, Aliabad Branch, Islamic Azad University, Aliabad Branch, Iran
چکیده [English]

One of the most important factors affecting the quality of physically disabled people’s life is having suitable jobs. Therefore, this study aimed to provide the entrepreneurial model of physically disabled people with a creativity and self-employment approach. This research is descriptive with a sequential-exploratory mixed approach. Research data were collected using field-documentation method. In qualitative section, to identify the components, interviews were conducted with academic experts and managers of non-governmental departments being selected purposefully. The statistical sample in quantitative part included 306 members covered by the associations of the physically disabled being selected by simple-random sampling. A researcher-made questionnaire was used to collect data. Cronbach's alpha coefficient and mean extraction variance were used to measure reliability and validity, which were above 0.852 and 0.54 for all dimensions, respectively. Findings show that causal-conditions (readiness for change, complexity of entrepreneurial processes and environmental requirements of entrepreneurial processes) predict 53.1% of changes in phenomena (behavioral attitudes, attitudes of brokers and structural attitudes). Intervening-conditions (top managers' thinking, knowledge of different tools and managerial stability) and contextual-conditions (public sector thinking paradigm, structural issues and regulations) predict 10.7% and 67.4% of changes in strategies (process changes, valuation and entrepreneurial awareness), respectively. Phenomena predict 77.2% of changes in strategies, and strategies 73.2% of changes of consequences (self-actualization, innovation and creativity and thinking of new managers). Therefore, holding specialized workshops to improve the attitude of the country's top managers in the field of abilities of the disabled people is suggested to support their entrepreneurial actions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Employment
  • disability
  • business
  • asthenia
  1. ابراهیمی‌نژاد، م.، سپهرنیا، ا.، و عسکری باقرآبادی، م. 1397. شناسایی و اولویت‌بندی موانع اشتغال معلولان حرکتی در بخش خصوصی از دیدگاه کارآفرینان و معلولان با رویکرد ANP. مجله مطالعات ناتوانی، 8 (79): 1-8.
  2. احمدپور داریانی، م. 1391 کارآفرینی (تعاریف، نظریات، الگوها). تهران: انتشارات جاجرمی.
  3. باقری، ا.، تقوی، ف. و آراستی، ز. 1394. شناسایی شایستگی‌های کارآفرینانه با تأکید بر معلولان جسمی حرکتی. توسعه کارآفرینی، 8 (3): 473-492.
  4. حاجی‌کریمی، آ. و شکیبی، ح. 1399. تأثیر عوامل شتاب‌دهنده استارتاپ‌ها بر عملکرد محصول با نقش تعدیلگر رهبری خلاقانه. فصلنامه مدیریت کسب‌وکار، 12 (45): 92-110.
  5. خوش‌اخلاق، ع. و شفیع‌زاده، ح. 1399. بررسی رابطه رهبری تحول‌آفرین و خلاقیت با یادگیری خودتنظیمی کارکنان دانشگاه آزاداسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران. نشریه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 10 (2): 65-90.
  6. رهبر، ف.، ممیز، آ. و محمدی، ش. 1392. شناسایی عوامل مؤثر فعالیت شرکت‌های کوچک و متوسط مبتنی بر فناوری در حوزه خدمات معلولین (مطالعه موردی: مدیریت شهری تهران). مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 5 (4): 57-70.
  7. رضایی، آ.، زرافشانی، ک.، شیری، ن. و خوش‌مرام، م. 1395. شناسایی موانع توسعۀ کارآفرینی گردشگری: مطالعه موردی شهرستان مرودشت. کارآفرینی کشاورزی، 3 (3): 57-70.
  8. سازمان بهزیستی کشور. 1398. سالنامه آماری سال 97. تهران. انتشارات سازمان بهزیستی.
  9. سلطانی‌موقر، ن. 1390. مطالعه وضعیت اشتغال معلولین در ایران و انگلستان در پرتو استانداردهای بین‌المللی حقوق بشر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته حقوق بین‌الملل، استاد راهنما: سید محمد قاری سید فاطمی. دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
  10. کریمی‌درمنی، م. ر. 1397. توانبخشی گروه‌های خاص (توان‌بخشی گروه‌های با تأکید بر خدمات مددکاری). چاپ سوم. انتشارات رشد. تهران.
  11. قائم‌ذبیحی، م. 1399. بررسی مشکلات نوآوری، خلاقیت و کارآفرینی در کشور ایران. چهارمین کنفرانس بین‌المللی ترفندهای مدرن مدیریت، حسابداری، اقتصاد و بانکداری با رویکرد رشد کسب‌وکارها. آلمان، شرکت همایش آروین البرز.
  12. للحج، ر. 1394. نقش توان‌بخشی و کارآفرینی مبتنی بر جامعه در اشتغال معلولان. کنفرانس بین‌المللی انسان، معماری، عمران و شهر، تبریز.
  13. اللهیاری، ع. 1393. بررسی نقش نوآوری و خودشکوفایی در پیش‌بینی کارآفرینی دانشجویان. پژوهش در نظام‌های آموزشی، 8 (24): 137-147.
  14. محمدی، ش. و ممیز، آ. 1393. شناسایی عوامل کلیدی موفقیت در کارآفرینی فناورانه اجتماعی در حوزه ارائه خدمات شهری به معلولان. فصلنامه سیاست علم و فناوری، 6 (3): 67-86.
  15. محمودیان‌دهکردی، آ. 1386. توانبخشی شغلی معلولان. مجلـه کـار و جامعـه، 87 و 88: 35-43.
  16. وکیل‌الرعایا، ی. و اقوامی، ف. 1398. تحلیل اثربخشی عوامل مؤثر بر اشتغال و راه‌اندازی کسب‌وکار معلولین. مجله مدیریت توسعه و تحول، 1398 (39): 51-60.
  17. یادگاری، ر.، عباسی، ا.، اشرفی، م. و آزما، ف. 1398. تأثیر ویژگی‌های کارآفرینانه مدیران بر رفتار نوآورانه از طریق بررسی تفکر انتقادی در شرکت‌های دانش‌بنیان (مورد مطالعه: مراکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد اسلامی). نشریه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 9 (2): 53-76.
  18. Corbin, J., and Strauss, A. 2014. Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Sage publications.
  19. Hwang, S.K., and Roulstone, A. 2015. Enterprising? Disabled? The status and potential for disabled people’s microenterprise in South Korea. Disability and Society, 30 (1): 114-29.
  20. Grisé, E., Boisjoly, G., Maguire, M., and El-Geneidy, A. 2019. Elevating access: Comparing accessibility to jobs by public transport for individuals with and without a physical disability. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 125 (3): 280-293.
  21. Henseler, J., Dijkstra, T.K., Sarstedt, M., Ringle, C. M., Diamantopoulos, A., Straub, D. W., Ketchen, D. J., Hair, J.F., Hult, G.T.M., and Calantone, R.J. 2014. Common Beliefs and Reality about Partial Least Squares: Comments on Rönkkö and Evermann (2013)Organizational Research Methods, 17 (2): 182-209.
  22. Hu, L., and Bentler, P. M. 1998. Fit Indices in Covariance Structure Modeling: Sensitivity to Underparameterized Model MisspecificationPsychological Methods, 3 (4): 424-453.
  23. Hulland, J. 1999. Use of partial least squares (PLS) in strategic management research: A review of four recent studies. Strategic management journal, 20 (2): 195-204.
  24. Lohmöller, J.B. 1989. Latent Variable Path Modeling with Partial Least Squares, Physica: Heidelberg.
  25. Martin, B.C., and Honig, B. 2020. Inclusive Management Research: Persons with Disabilities and Self-Employment Activity as an Exemplar. Journal of Business Ethics, 166 (3): 553–575
  26. Martin, P., Mayer, T., and Mayneris, F. 2011. Spatial Concentration and Plant-level Productivity in France. Journal of Urban Economics69 (2): 182-195.
  27. Maziriri, E. T., Madinga, W., and Lose, T. 2017. Entrepreneurial barriers that are confronted by Entrepreneurs living with physical disabilities: A thematic analysis. Journal of Economics and Behavioral Studies, 12 (9): 27-45.
  28. McDonnall, M.C. 2017. Additional Evidence for the validity of the employer attitudes toward blind employees scale. Rehabilitation Counseling Bulletin, 60 (3): 155-162.
  29. Miller, D. and Breton-Miller, L. 2017. Underdog Entrepreneurs: A Model of Challenge-Based Entrepreneurship. Entrepreneurship Theory and Practice, 41 (1): 7-17.
  30. Saxena, S.S., and Pandya, R.S. 2018. Gauging Underdog Entrepreneurship for Disabled Entrepreneurs. Journal of Enterprising Communities: People and Places in the Global Economy, 12 (1): 1-19.
  31. Smits S. 2014. Disability and employment in the USA: The quest for best practices, Disability and Society, 19 (6): 647–662.
  32. Williams, J., and Patterson, N. 2019. New directions for entrepreneurship through a gender and disability lens. International Journal of Entrepreneurial Behavior and Research, 25 (8): 1706-1726.
  33. World Health Organization and World Bank. 2017. World Report on Disability. Geneva: World Health Organization.