شناسایی عوامل مؤثر بر ارتقاء فرهنگ مالیاتی و تأثیر آن بر بهبود فضای کسب‌وکار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری،گروه مدیریت، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آباد کتول، ایران.

2 استادیار، گروه مدیریت، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آباد کتول، ایران

چکیده

یکی از عوامل مهم در بهبود فضای کسب‌وکار توجه به بحث مالیات است تا با اتخاذ سیاست‌های مناسب مالیاتی، شرایط بهبود فعالیت‌های اقتصادی فراهم گردد. لذا یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های پیش‌روی نظام مالیاتی، ارتقاء فرهنگ مالیاتی است. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر ارتقاء فرهنگ مالیاتی و تأثیر آن بر بهبود فضای کسب‌وکار در استان گلستان بود. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از حیث روش، توصیفی- پیمایشی بود. جامعه آماری در مرحله کیفی، 28 نفر از خبرگان دانشگاهی و سازمان امور مالیاتی استان گلستان بودند که به روش هدفمند با تکنیک گوله برفی انتخاب شدند و در مرحله کمی، کارشناسان کسب‌وکار به تعداد 100 نفر بودند و حجم نمونه براساس جدول کرجسی و مورگان 80 نفر تعیین و برای نمونه‌گیری از روش تصادفی ساده استفاده شد. برای شناسایی عوامل از روش دلفی و برای بررسی روابط بین متغیرها از روش معادلات ساختاری با نرم‌افزار SmartPLS3 استفاده شده است. نتایج نشان دادند عوامل مؤثر بر ارتقاء فرهنگ مالیاتی شامل آموزش مؤدیان، فرهنگ‌سازی رسانه‌ای، آگاهی مؤدیان، اعتمادسازی مؤدیان، قانون‌گرایی مؤدیان، نگرش مؤدیان می‌باشند که نتایج معادلات‌ ساختاری نشان داد به ترتیب به میزان 360/0 ، 465/0 ، 422/0 ، 307/0 ، 381/0 و 319/0 بر ارتقاء فرهنگ مالیاتی تأثیر معنی‌داری دارند و ارتقاء فرهنگ مالیاتی نیز بر بهبود فضای کسب‌وکار 851/0 تأثیر معنی‌داری دارد. ایجاد سازوکاری برای اخذ مالیات و جلوگیری از فرار مالیاتی از طریق تقویت سازوکارهای قانونی و اتصال پایگاه‌های اطلاعاتی به یکدیگر سبب بهبود فضای کسب‌وکار می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identifying the factors affecting the promotion of tax culture and its impact on improving the business environment

نویسندگان [English]

  • Azam Zanganeh 1
  • Roohalla Samiee 2
  • Mahmoodreza Mostaghimi 2
1 PhD Student, Department of Management, Aliabad Katoul Branch, Islamic Azad University, Aliabad Katoul, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Management, Aliabad Katoul Branch, Islamic Azad University, Aliabad Katoul, Iran
چکیده [English]

One of the important factors in improving the business environment is paying attention to the tax issue in order to provide conditions for improving economic activities by adopting appropriate tax policies. Therefore, one of the most important concerns of the tax system is the promotion of tax culture. The aim of this study was to identify the factors affecting the promotion of tax culture and its effect on improving the business environment in Golestan province. This research was applied in terms of purpose and descriptive-survey in terms of method. The statistical population in the qualitative stage was 28 university experts and the Golestan Tax Affairs Organization who were purposefully selected by the snowball technique. In the quantitative stage, there were 100 business experts and the sample size was 80 according to Krejcie and Morgan table. Simple random sampling method was used for sampling. The Delphi method was used to identify the factors and the structural equation method with SmartPLS3 software was used to examine the relationships between the variables. The results showed that the effective factors on promoting tax culture include taxpayer education, media culture, taxpayer awareness, taxpayer trust, taxpayer legalism, taxpayers' attitudes. The results of structural equations showed 0.360, 0.465, 0.422, respectively. 0.307, 0.381 and 0.319 have a significant effect on the promotion of tax culture and the promotion of tax culture has a significant effect on improving the business environment of 0.851.

کلیدواژه‌ها [English]

  • promoting tax culture
  • improving business environment
  • Delphi
  • structural equations
  1. آذر، ع.، و خسروانی، ف. 1398. تحقیق در عملیات نرم (رویکردهای ساختاردهی مسئله). انتشارات سازمان مدیریت صنعتی، تهران.
  2. ابراهیمیان جلودار، ی.، احمدی، م.، و ایمان خان، ن. 1397. تاثیر عدالت و فرهنگ مالیاتی بر تمکین مالیاتی با در نظر گرفتن نقش نگرش مودیان در نظام اداری ایران. فصلنامه علوم مدیریت ایران، 13(49):135-111.
  3. اصغرپور، ل.، پورکیانی، م.، و جلایی، ع. 1397. تبیین عوامل مرتبط با توسعه و ارتقای فرهنگ مالیاتی مودیان و ارائه یک الگوی بومی، دوازدهمین همایش سیاست‌های مالی و مالیاتی ایران، تهران.
  4. ایمانی خوشخو، م.، و امیرمستوفیان، ط. 1397. ارتقای فرهنگ مالیاتی و تأثیر آن بر گسترش چتر مالیاتی و شناسایی مؤدیان جدید. پژوهشنامه مالیات، 26 (37):146-117.
  5. بی زوال، ح. 1399. بررسی مولفه‌های موثر بر ارتقاء فرهنگ و تمکین مالیاتی مودیان سازمان امورمالیاتی کشور (اداره کل امور مالیاتی استان آذربایجان غربی). چشم‌انداز حسابداری و مدیریت. 3 (23):46-29.
  6. بختیاری، ص.، و شایسته، الف. 1391. بررسی تأثیر بهبود فضای کسب‌وکار بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب با تاکید بر ایران. فصلنامه علوم اقتصادی، 6(19): 204-175.
  7. حیدری، م.، قاسمی، و.، رنانی، م.، و ایمان، م. 1398. ارایه الگوی پارادایمی فرهنگ مالیاتی نزد مؤدیان مالیاتی شهر اصفهان (پژوهشی کیفی در حوزه جامعه‌شناسی اقتصادی). پژوهش‌های جامعه شناسی معاصر، 8 (15):35-1.
  8. دهقان منشادی، ف.، و روشن، ع. 1394. ارایه یک مدل برای تجزیه و تحلیل عوامل فرهنگی موثر بر تکمین مالیاتی (بررسی نقش فساد مالی، هنجارهای فرهنگی و ارزش‌های اجتماعی بر تمکین مالیاتی)، همایش سیاست‌های مالی و مالیاتی ایران، تهران.
  9. رزاقی، م. 1399. تحلیل بازار مهارت نیروی کار مبتنی بر دینامیک کسب‌وکار و اشتغال استان گلستان. معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال- طرح تکاپو.
  10. سالاری، ا. 1390. برسی تأثیر نظام مالیاتی بر فضای کسب‌وکار. ماهنامه بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی، 11 (9): 130-111.
  11. شهسواری‌پور، س.، و سرچمی، م. 1399. اهمیت و نقش مالیات، چهارمین کنفرانس ملی پژوهش در حسابداری و مدیریت، تهران.
  12. طلائی‌زاده، ع.، نوروش، ا.، محمدی ملقرانی، ع.، و سحابی، ج. 1399. بررسی رابطه فرهنگ مالیاتی و ریسک شرکت‌ها با تأکید بر اجتناب مالیاتی( شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران). پژوهش‌های حسابداری مالی، 12 (2):98-71.
  13. لشکری‌زاده، م.، و عزیزی، م. 1390. شناسایی برخی عوامل موثر بر ارتقای فرهنگ مالیاتی در ایران. پژوهشگر(مدیریت)، 8 (22):91-82.
  14. محسنی تبریزی، ع.، کمیجانی، ا.، و عباس زاده، م. 1389. بررسی عوامل موثر بر افزایش فرهنگ مالیاتی در میان مودیان بخش مشاغل (صنف لوازم‌التحریر). پژوهشنامه مالیات، 18 (9):227-199.
  15. مسیحی، م.، و محمدنژاد عالی زمینی، ا. 1394. بررسی عوامل مؤثر بر فرهنگ مالیاتی از دیدگاه مودیان و کارشناسان مالیاتی اداره کل مالیات بر ارزش افزوده شهر تهران. مدیریت فرهنگی، 9 (1):45-29.
  16. همراهی، م.، و کهن منصورخانی، ی. 1394. بررسی عوامل موثر بر افزایش فرهنگ مالیاتی در میان مودیان بخش مشاغل استان کهگیلویه و بویراحمد (صنف بنگاه املاک)، چهارمین کنفرانس ملی مدیریت و حسابداری،تهران.
  17. Faisal, M., Banwet, D.K., and Shankar, R. 2006. Supply chain risk mitigation: modelling the enablers, Business Process Management, 12(4): 535-552.
  18. Hoang, T., Vuong, Th., Chu, T., and Quang, H. 2020. Factors Affecting Tax Compliance among Small- and Medium-sized Enterprises: Evidence from Vietnam. Journal of Asian Finance, Economics and Business, 7(7): 209-217.
  19. Kassa, E. 2021. Factors influencing taxpayers to engage in tax evasion: evidence from Woldia City administration micro, small, and large enterprise taxpayers. Journal of Innovation and Entrepreneurship, 10(8): 1-16.
  20. Kashif, R., Cassy, D., and Gaurav, G. 2017. The Moderating Effect of Culture on E-filing taxes: Evidence from India, Journal of Accounting in Emerging Economies, 7(1): 134-152.
  21. Krejcie, R., and Morgan, D. 1970. Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30: 608-610.
  22. Lincoln, Y., and Guba, E. 1982. Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry. Educational Technology Research and Development, 30: 233-252.
  23. Soloukdar, A., Ramezani, A., and Javanmardi, A. 2016. Identifying and Ranking the Factors Affecting on the Promotion of Tax Culture using Fuzzy AHP and Fuzzy TOPSIS, International Journal of Applied Operational Research, 6(3):39-58.
  24. Tanzi, V. Corruption, complexity and tax evasion, eJournal of Tax Research, 15(2): 144-160.
  25. Teplicka, K. 2018. Taxes and Their Impact on the Business Sector in Slovakia. Open access peer-reviewed chapter.
  26. Valbona, Z., and Artan, N. 2015. Taxes and their Effects on Business Environment. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 4(1):91-95.
  27. Warfield, J.W. 1974. Developing interconnected matrices in structural modelling, IEEE transcript on systems, Men and Cybernetics, 4(1): 51-81.