تحلیل عملکرد کسب‌وکارهای کوچک و متوسط زنان روستایی استان فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد بخش ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 استاد بخش ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

3 استادیار بخش ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

بهبود عملکرد کسب‌وکارهای زنان سهم زیادی در ارتقای کیفیت زندگی روستایی دارد. این تحقیق با هدف کلی تحلیل عملکرد کسب‌وکارهای زنان روستایی استان فارس انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق اعضای شرکت‌های حمایت از توسعه فعالیت‌های کشاورزی زنان در استان فارس در قالب سه شرکت در شهرستان‌های مرودشت، شیراز و استهبان با 3479 عضو بودند. حجم نمونه مورد مطالعه بر اساس فرمول 269 نفر تعیین گردید. برای جمع‌آوری داده‌ها از ابزار پرسشنامه استفاده شد. روایی صوری پرسشنامه توسط متخصصین ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه شیراز مورد تأیید قرار گرفت و پایایی ابزار سنجش از طریق محاسبة ضریب آلفای کرونباخ تعیین گردید. داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه‌ی 24 و آزمون آماری تحلیل واریانس یک طرفه (ANOVA) مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که توسعه‌ی فعالیت کارآفرینی به ترتیب در فعالیت‌های کشاورزی، صنایع دستی و تبدیلی و فعالیت‌های خدماتی بیشتر از فعالیت پرورش دام و طیور است. کسب‌وکارهای کشاورزی از نظر فعالیت کارآفرینی، اثربخشی ارتباطات، اثربخشی اطلاعات مربوط به کسب‌وکار، بکارگیری استراتژی‌های بازاریابی، تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی، تاب‌آوری کسب‌وکار و تاب‌آوری فردی دارای وضعیت مطلوبی بوده‌اند، اما زنان دارای فعالیت پرورش دام و طیور نسبت به زنان در سه گروه کسب‌وکار دیگر وضعیت مطلوبی نداشته‌اند. با توجه به نقش مهم انواع کسب‌وکارها پیشنهاد می‌شود که سازمان‌های مربوطه، برگزاری کارگاه‌های آموزشی دوره‌ای در زمینه‌ی صنایع دستی و فعالیت‌های دامپروری را در فهرست برنامه‌های آموزشی زنان روستایی قرار دهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Performance analysis of small and medium sized businesses among rural women in Fars province

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Badzaban 1
  • Kurosh Rezaei-Moghaddam 2
  • Mahsa Fatemi 3
1 Department of Agricultural Extension and Education, Shiraz University
2 Department of Agricultural Extension and Education, Shiraz University
3 Department of Agricultural Extension and Education, School of Agriculture, Shiraz University, Shiraz, Iran
چکیده [English]

Performance improvement of women's businesses has an important role on the progression of rural life quality. Analyzing the performance of rural women's businesses was the main aim of the study. The statistical population of the study included all members of the Agricultural Development Specialized Holding Companies in Fars province Fars province in the form of three companies in the cities of Marvdasht, Shiraz and Estahban (3479 members). The sample size was 269 according to formula. The validity of the questionnaire was confirmed by the Agricultural Extension and Education Specialist of Shiraz University and the reliability was determined by calculating the Cronbach's alpha coefficient. Data was analyzed using SPSS software using ANOVA. A questionnaire was used for data collection. Comparison of entrepreneurial activities in four different business groups revealed that the entrepreneurial activity development in agriculture sector, conversion and handicraft activities and service activities were higher than that of women with livestock and poultry activities, respectively. Agricultural businesses have been in a desirable condition in terms of entrepreneurial activity, the effectiveness of communication and their business information, marketing strategies use, virtual social networks, business resilience as well as individual resilience. However, women engaged in livestock and poultry farming have not been in an acceptable situation in compare with than women in the other three business groups. Considering the important role of different types of businesses, it is suggested that holding educational workshops in the field of handicrafts and livestock activities in the list of rural women educational programs by related organizations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Business
  • Entrepreneurship
  • Performance
  • Rural Women
  1. اخوان‌‌صراف، ا. و آراسته. م. 1386. کارآفرینی زنان و فناوری اطلاعات و ارتباطات. همایش ملی آموزش عالی و و کارآفرینی گذشته، حال و آینده، 1: 9-1.
  2. بادزبان، ف.، رضائی‌مقدم، ک. و فاطمی، م. 1398. کارآفرینی در کسب‌وکارهای کوچک و متوسط زنان روستایی استان فارس: کاربرد مقیاس تاب‌آوری در طول عمر کسب‌وکار. راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی، 7 (13): 12-23.
  3. بنازاده، ا. 1397. سرمایه اجتماعی و کارآفرینی زنان روستایی: مورد مطالعه شرکت‌های مادر تخصصی حمایت از توسعه کشاورزی استان فارس. پایان­نامه کارشناسی ارشد، شیراز، دانشگاه شیراز. دانشکده کشاورزی.
  4. جعفرزاده، ح.، رشیدپور، ل. و رسولی‌آذر، س. 1397. بررسی اثرات صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی بر توسعه کشاورزی در استان آذربایجان غربی. فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، 5 (1): 121-135.
  5. دهقانپور فراشاه، د.، سالم، ج. و اسلامی، م. 1395. بررسی اثربخشی صندوق حمایت از توسعـــه بخش کشاورزی استان یزد بر تشکل‌های سهامدار از دیدگاه سهامداران. همایش ملی دانش و فناوری علوم کشاورزی.
  6. روشندل، ح. 1395. بررسی علل مهاجرت روستا به شهر و اثرات آن مطالعه ی موردی (روستای نصرآباد شهرستان گرگان)، اولین کنفرانس ملی علوم جغرافیا.
  7. رضائی مقدم، ک. و معصومی، الف. 1397. کارآفرینی روستایی پایدار: پاسخی به پیامدهای توسعه بی حد و مرز کارآفرینی در نواحی روستایی. نشریه کارآفرینی در کشاورزی، 5 (2): 83-104.
  8. سجاجی‌قیداری، ح.، شایان، ح. و نوربخش‌رزمی، ز. 1397. تحلیل نقش کارآفرینی فعالیت‌های غیرکشاورزی در ارتقاء کیفیت زندگی روستاییان مورد: روستاهای بخش شاندیز شهرستان بینالود. فصلنامـــه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 4 (2): 55-76.
  9. سعدی، ح. 1392. ارزیابی اقتصادی کسب و کارهای کوچک زنان روستایی (بررسی موردی: استان همدان). اقتصاد کشاورزی، 3 (27): 41-58.
  10. علی­زاد، الف. و بهرامی، س. 1396. نقش زنان روستایی در ایجاد کسب وکار سبز (مطالعه موردی دو روستای قلعه قافه بالا و کفش محله استان گلستــان). پژوهشنامه مددکاری اجتماعی، 2 (7): 122-150.
  11. علیخانی دادوکلایی، م. 1393. چالش‌های پیش رو زنان درکارآفرینی کشاورزی. نشریه کارآفرینی در کشاورزی، 1 (4): 19-32.
  12. قره‌خانی، ع.، مشایخ، ف. و حافظی، ش. 1398. بررسی رابطه اعتبارات صندوق‌های غیر دولتی حمایت ازتوسعه بخش کشاورزی باافزایش اثربخشی و بهبــود بخش کشاورزی (مطالعه موردی: استان فارس). نخستین کنفرانس ملی علوم انسانی و توسعه.
  13. قنبری، ی.، برقی، ح. و قطبی‌نژاد، ن. 1394. بررسی نقش فعالیت‌های کشاورزی زنان روستایی در توانمندسازی اقتصاد خانوار (مطالعه موردی: بخش برزک شهرستان کاشان). راهبرد توسعه، 48: 62-76.
  14. قنبری، ن.، بوزرجمهری، خ. و صادقلو، ط. 1396. موانع و چالش‌های زنان روستایی در ایجاد کسب‌ وکارهای کوچک: مطالعه موردی: دهستــان پایین رخ شهرستان تربت حیدریه. همایش ملی بررسی راهکارهای مدیریت توسعه کارآفرینی روستایی در ایران.
  15. طاهرخانی، م. 1381. صنایع کوچک، سنگ بنای استراتژی آینده توسعه روستایی. تحقیقات جغرافیایی، 17 (2-3): 168-158.
  16. گلکارفرد، م.، رضائی‌مقدم، ک. و فاطمی، م. 1398. واکاوی مقایسه‌ای زمینه‌های کارآفرینی زنان روستایی در شهرستان‌های شیراز، مرودشت و استهبان استـــان فارس. راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی، 6 (12): 35-47.
  17. گلکارفرد، م. و رضائی‌مقدم، ک. 1398. رابطه‌ کارآفرینی با ابعاد توانمندی زنان روستایی استان فارس. راهبردهای کارآفرینی در کشــاورزی، 6 (11): 1-10.
  18. مرشدی، ل.، حسینی، س.ح. و لشگرآرا، ف. 1391. نقش روش‌های آموزشی- ترویجی در ارتقاء ظرفیت نوآوری اعضای صندوق حمایت از توسعه فعالیت های کشاورزی زنان روستایی شهرستان مــــرودشت. پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 5 (4): 27-36.
  19. نجفی کانی، ع.، حسام، م. و آشور، ح. 1394. سنجش وضعیت توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی مـــورد: دهستان استرآباد جنوبی در شهرستان گرگان. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 4 (1): 37-56.
  20. ورمزیاری، ح. و ایمانی، ب. 1396. تحلیل تاب آوری کسب‌وکارهای روستایی در شهرستان ملکان. توسعه کارآفرینی، 10 (1): 181-200.

21.Bird, B. and Brush, C. 2003. A gendered perspective on organizational creation. Entrepreneurship theory and practice, 26 (3): 41-65.

  1. Dabson, B. 2001. Supporting rural entrepreneurship. Exploring policy options for a new rural America, 3: 35-48.
  2. Fazikova, M. 2011. Innovation precesses in agriculture in the rural region. In 14th International colloquium on regional sciences, 217-224.
  3. Ferguson, C., Cohen, L., Pooley, J. A. and Harms, C. 2010. Resilience in small business owners. Unpublished Manuscript, Edith Cowan University. Perth, WA.
  4. Fowler F J. 2009. Survey research methods. Applied social research method series, In: Bickman, L., Rog, D.J., (Eds.), USA: SAGE.
  5. Huang, T.C. 2001. The relation of training practices and organizational performance in small and medium size enterprises. Education and Training, 43 (9): 437-444.
  6. Magis, K. 2010. Community resilience: An indicator of social sustainability. Society and Natural Resources, 23 (5): 401-416.medium size enterprises. Education and Training, 43 (9): 437-444.
  7. Merrilees, B., Rundle-Thiele, S. and Lye, A. 2011. Marketing capabilities: Antecedents and implications for B2B SME performance. Industrial Marketing Management, 40 (3): 368-375.
  8. Mura, L. and Kljucnikov, A. 2018. Small Businesses in Rural Tourism and Agro-tourism: Study from Slovakia. Economics and Sociology, 11 (3): 286-300.
  9. Pelham, A.M. 2000. Market orientation and other potential influences on performance in small and medium-sized manufacturing firms. Journal of small business management, 38 (1): 48-67.
  10. Rezaei-Moghaddam, K. and Izadi, H. 2019. Entrepreneurship in small
    agricultural quick impact enterprises in Iran: Development of an index, effective factors and obstacles. Journal of Global Entrepreneurship Research, 9 (17): 1-21.
  11. Rezaei-Moghaddam, K., Karami, O. and Fatemi, M. 2019. The comparative analysis of marketing activities among rural women entrepreneurs in Fars province, Iran. Journal of Global Entrepreneurship Research, 9 (65): 1-20.
  12. Salavou, H.E. and Halikias, J. 2009. Strategy types of exporting firms: A view on the basis of competitive advantage. European Business Review, 21 (2): 144-158.
  13. Steiner, A. and Atterton, J. 2014. The contribution of rural businesses to community resilience. Local Economy, 29 (3): 228-244.
  14. Steiner, A. and Atterton, J. 2015. Exploring the contribution of rural enterprises to local resilience. Journal of Rural Studies, 40: 30-45.
  15. Wolff, J.A. and Pett, T.L. 2006. Small‐firm performance: modeling the role of product and process improvements. Journal of Small Business Management, 44(2): 268-28.