بررسی نقش توسعه گلخانه‌ای بر تولید و کارآفرینی در استان زنجان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی

چکیده

در حال حاضر به سبب وجود مسائل و نارسایی‌هایی همچون افزایش جمعیت، بیکاری، محدودیت منابع آب و خاک، تهدیدات زیست‌ محیطی، پایین بودن عملکرد محصول و نگران از به خطر افتادن امنیت غذایی جامعه؛ نقش و اهمیت کارآفرینی در بخش کشاورزی بیش از پیش احساس می‌شود. هدف از انجام این تحقیق، بررسی نقش توسعه گلخانه‌ها در کارآفرینی و تولید در بخش کشاورزی استان زنجان است. جامعه آماری تحقیق، کارآفرینان واحدهای گلخانه‌ای سبزی و صیفی است. نمونه آماری این پژوهش با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای ، 60 نفر تعیین شده است. برای تحلیل داده‌های جمع آوری شده از نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. روایی پرسشنامه با بهره‌گیری از نظرات و تجربیات متخصصین دانشگاهی و کارشناسان بخش کشاورزی بررسی گردیده است. پایایی پرسشنامه نیز با آلفای کرون باخ بررسی و ضریب کل آن به میزان 783/0 محاسبه شد. نتایج پژوهش نشان داد که متغیرهای بالا بودن هزینه تجهیزات گلخانه، بالا بودن هزینه زمین و ریسک تولید، مهم‌ترین متغیرهای مؤثر در عدم استقبال از احداث گلخانه‌ بوده است. نبود سازوکارهای مناسب و گرانی نهاده‌های کشاورزی نیز، مهم‌ترین مشکلات موجود گلخانه داران است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد وجود مشوق‌های دولت و عدم نیاز به تخصص و مدرک خاص به عنوان مهم‌ترین عامل در ایجاد گرایش کارآفرینان به انجام سرمایه‌گذاری در گلخانه داری در استان زنجان است. همچنین تحلیل عاملی عوامل مؤثر در فرصت‌های کـارآفرینی و تولید در گلخانه‌ها منجر به استخراج 5 عامل به نام‌های اقتصادی، فنی- پشتیبانی، مدیریتی، اجتماعی و زیرساختی شد که 82 درصد واریانس را توجیه می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the role of greenhouse development on production and entrepreneurship in Zanjan province

نویسنده [English]

  • Ali Reza Rabet
Assistant Professor of Department Research Extension and Social, Economic, Zanjan Agricultural and Natural Resources Research Education Center, AREEO, Zanjan, Iran
چکیده [English]

Today, due to problems such as population growth, unemployment, limited water and soil
resources, environmental threats, low crop yields and concerns about endangering the food
security; the role and importance of entrepreneurship in the agricultural sector is felt more than
ever. Therefore, comprehensive planning in the development of greenhouses can play an
important role in production and entrepreneurship in the agricultural sector. The purpose of this
study was to investigate the role of greenhouse development in entrepreneurship and production
in the agricultural sector of Zanjan province. The target population was the entrepreneurs of
greenhouse units who are producing vegetables. Using the proportional stratified random
sampling method, the sample size was calculated 60 greenhouses. SPSS software was used to
analyze the collected data. The validity of the questionnaires was assessed by experienced
academic and agricultural experts. The Cronbach’s alpha was calculated as 0.78 showing that
the questionnaires are reliable. The results showed that the variables including high cost of
greenhouse equipments and land in addition to high production risk were the main issues for
construction of greenhouses. Expensive agricultural inputs and lack of proper mechanisms are
the most important problems of greenhouse owners. Moreover, government incentives and no
need for special expertise and qualifications are the most important factors in encouraging the
entrepreneurs to invest in greenhouses in the province. Factor analysis of effective factors in
entrepreneurship and production opportunities in greenhouses led to the extraction of 5 factors
namely economic, technical-support, managerial, social and infrastructure, which explain 82%
of the variance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Entrepreneurship
  • Greenhouse Development
  • Greenhouse business
  • Zanjan Province

مراجع

1. اسدی، ع.، حسینی، م. عبداله‌زاده، غ. و قره قانی، ا. 1388. تحلیل عوامل بازدارنده توسعه کشت‌های گلخانه‌ای (مطالعه موردی: استان اصفهان). مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران،40(1):105- 95.
2. جباری، م.، حیاتی، ب. دشتی، ق. و ظریفیان، ش. 1391. تحلیل عوامل مؤثر بر تولید و توسعه گلخانه‌های گل و گیاه زینتی شهرستان آمل. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران،2(43):614-607.
3. چوبچیان، ش.، اسدی، ع. کلانتری، خ. و بیگلری فرد، ع. 1394. بررسی عوامل مؤثر بر راندمان گلخانه‌های توت‌فرنگی؛ راهکارهایی برای توسعه کارآفرینی کشاورزی. نشریه کارآفرینی در کشاورزی، 2(2):45-35.
4. دانایی‌فرد، ح.، آذر، ع. و دیده‌ور، ف. 1389. تدوین الگوی نهادی کردن کارآفرینی در بخش کشاورزی زیر بخش گلخانه­داری. توسعه کارآفرینی،3 (10): 27-7.
5. درویشی، ه.، پازکی، م.، صادقی، ح. و بیرانوند زاده، م. 1393. تحلیل قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدهای کشت گلخانه‌ای در توسعه کارآفرینی و اشتغال‌زایی روستایی روستاهای شهرستان پاکدشت. پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی،3 (7):115-101.
6. رابط، ع.، عین‌اللهی، م.، مشایخی، س.، کرامتی، ا.، مرادیان، ف.، خیاوی، م.، و ژاله فر، ح. 1398. بررسی مزیت نسبی تولید محصولات سبزی و صیفی در دشت زنجان رود، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. تهران.
7. رحمانی، ح.، نورکی، ف. و برادران، م. 1391. ارزیابی عوامل مؤثر بر مدیریت بهینه گلخانه‌های صیفی استان خوزستان. علوم و فنون کشت‌های گلخانه‌ای، 3 (10): 99-89.
8. رضایی میرقائده، م. و زارع مهرجردی، م. 1394. بررسی اثرات سیاست حمایتی پرداخت‌های مستقیم و اعتبارات دولتی بر توسعه کارآفرینی واحدهای گلخانه‌ای. تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 1(4): 156-143.
9. رضایی، ر.، منگلی، ن. و صفا، ل. 1395. اثرمیانجی بازاریابیکارآفرینانهدررابطهبینگرایشکارآفرینانهو عملکردکسب‌وکارهایگلخانه‌ایدرشهرستانجیرفت. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران،13(1):210-195.
10. شفیعی، ل. و پورچوپاری، ز. 1385. بررسی بازاریابی محصولات گلخانه‌ای در استان کرمان. مجله کشاورزی، 8 (2): 34-23.
11. شمشادی یزدی، ک. 1394. تبیین و تحلیل زنجیره ارزش (عرضه و تأمین) محصولات گلخانه‌ای و ارائه راهکارهای اصلاح آن مطالعه موردی: گوجه‌فرنگی و خیار. موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی. تهران.
12. غنچی، م. 1390. تحلیل مؤلفه‌های بازدارنده در توسعه واحدهای گلخانه‌ای (مطالعه موردی: شهرستان ورامین). پژوهش‌های آموزش و ترویج کشاورزی، 5 (3):94-83.
13. لیث، ن.، چیذری، م. و نادری مهدیی، ک. 1389. تأثیر کارآفرینی بر اقتصاد گلخانه داری در استان آذربایجان غربی. علوم و فنون کشت‌های گلخانه‌ای،1(3): 8-1.
14. محبوبی، م. 1395. بررسیموانعتوسعهکسبو کارهایپرورشقارچخوراکیدرنواحیروستایی استانگلستان. نشریه کارآفرینی در کشاورزی، 3 (4):117-103.
15. مراد نژادی، ه.، فمی، ح. ایروانی، ه. حسینی، م. و کافی، م.1386. تحلیل موانع توسعه کارآفرینی در واحدهای تولیدی گلخانه‌ای ایران. مجله علوم کشاورزی ایران، 2(2): 184-175.
16. مهرابی بشر آبادی، ح. 1387. بررسی اقتصادی تــولید محصولات گلخانه‌ای در استان کرمان. علــوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 12(44):385-373.
17. مؤمنی، د. 1384. عوامل مؤثر بر ضایعات خیار گلخانه‌ای در منطقه جیرفت و کهنوج. همایش ملی بررسی ضایعات محصولات کشاورزی. 24 آبان. تهران.
18. ورمزیاری، ح.، جلال‌زاده، م. و کلانتری، خ. 1390. اشتغال آفرینی کشاورزی در منطقه شمال غرب ایران با تأکید بر زیر بخش باغبانی. کار و جامعه، 10(137): 41-23.
19. هوشمندان مقدم فرد، ز و شمس، ع. 1396. عوامل مؤثر بر نگرش گلخانه داران استان زنجان نسبت به کشاورزی پایدار. دانش کشاورزی و توسعه پایدار، 27(1):177-165.
20. Aznar-Sánchez, J.A., Velasco-Muñoz, J.F., López-Felices, B. and Román-Sánchez, I.M. 2020. An Analysis of Global Research Trends on Greenhouse Technology: Towards a Sustainable Agriculture. International Journal of Environmental Research and Public Health. Available at:www.mdpi.com/journal/ijerph.
21. Engindeniz, S. 2002. Economic Feasibility of Organic Greenhouse Cucumber Production: The Case of Menderes, Pakistan Journal of Biological Sciences, 5: 367-370.
22. Hemming, S., de Zwart, F., Elings, A., Righini, I. and Petropoulou, A. 2019. Remote Control of Greenhouse Vegetable Production with Artificial Intelligence-Greenhouse Climate, Irrigation, and Crop Production, journal on the science and technology of sensors, available at: https://ouci.dntb.gov.ua /en/works/9GyAj5P4.
23. Stanghellini, C. 2014. Horticultural Production in Greenhouses: Efficient Use of Water. 2014. Availableat: https://www.researchgate.net/publication/279550581Horticultural production in greenhouses efficient use of water.
 
 
 
 
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار