بررسی عوامل مؤثر بر تشخیص فرصت‌های کارآفرینانه

نوع مقاله : علمی-مروری

نویسندگان

1 استادیار گروه کارآفرینی دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی تهران

2 استادیار گروه اقتصاد و کارآفرینی هنر دانشکده پژوهش‌های عالی هنر و کارآفرینی دانشگاه هنر اصفهان

3 کارشناسی‌ارشد کارآفرینی دانشکده پژوهش‌های عالی هنر و کارآفرینی دانشگاه هنر اصفهان

چکیده

آن‌چه که در ادبیات کارآفرینی، قلمرو کارآفرینی را از دیگر حوزه‌های مدیریت متمایز کرده است، موضوع فرصت‌های کارآفرینانه است. با توجه به این‌که شناخت فرصت، اولین و مهم‌ترین مرحله در کارآفرینی است، شناسایی عامل‌های مؤثر بر شناخت فرصت‌های کارآفرینانه در حوزه‌های مهم اقتصاد نظیر کشاورزی، موضوع بسیار با اهمیتی است. در همین راستا مقالۀ حاضر با هدف معرفی عوامل شناسایی شدۀ مؤثر بر تشخیص فرصت‌های کارآفرینانه که محققان به آن‌ها دسترسی پیدا کرده‌اند در قالب یک مجموعۀ کل، گردآوری و انجام شده است. این مطالعه از نوع مروری بوده و بر اساس جست‌وجوی کتابخانه‌ای-اسنادی تدوین گردیده است. به‌علاوه، در این تحقیق ارتباط عوامل مذکور با دو رویکرد شناسایی فرصت، یعنی خلق فرصت و کشف فرصت بیان شده و در نهایت، این عوامل در قالب دو گروه عوامل فردی و اجتماعی مجزا شده است. مبنای تحلیل، نظر صاحب‌نظران و یافته‌های پژوهش‌های حوزۀ کارآفرینی است. مطالعۀ حاضر نشان داد که عوامل مؤثر بر شناسایی فرصت، ترکیبی از عوامل فردی (دانش پیشین، احساس خودکارآمدی، خلاقیت، جست‌وجوی منظم فرصت‌ها، انگیزه و هشیاری کارآفرینانه) و عوامل اجتماعی (آموزش و مربی‌گری، جریان‌های اطلاعاتی، مالکیت فکری، نیروهای پیش‌برنده، سرمایه فکری، شبکه ارتباطات اجتماعی و یادگیری اجتماعی) و بر هر دو رویکرد خلق فرصت و کشف فرصت اثرگذار است، و دو رویکرد مذکور متناقض نبوده، بلکه مکمل یکدیگرند.

کلیدواژه‌ها


1. احسانی فر، ت.، رستمی، ف.، نادری، ن.، رضایی، ب. 1395 . موانع و راهکارهای توسعه کارآفرینی
.15-1 :(2) در بخش کشاورزی. کارآفرینی در کشاورزی، 3
2. آراستی، ز.، کنعانی، ا.، سیدقاسمی، ن.س. 1392 . انگیزه های کارآفرینی زنان و مردان در بخش
.100 -83 :(1) صنعت، شباهت ها و تفاوت ها. زن در توسعه و سیاست، 11
3. آقاپور، ش.، موحد محمدی، س.ح.، علم بیگی، ا. 1393 . نقش مهارت های کلیدی در شکل گیری
.56 -41 :(1) قابلیت اشتغال دانشجویان. پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 20
4. آقاپور، ش.، موحد محمدی، س.ح.، علم بیگی، ا.، شعبانعلی فمی، ح. 1391 . بررسی نقش
مهارت های توسعه فردی در برنامه درسی در شکل گیری قابلیت اشتغال در بین دانشجویان
-113 :(1) تحصیلات تکمیلی رشته های کشاورزی. پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 18
.128
5. باغبانی، ح.، فولادی، م. 1393 . بررسی تأثیر خودکارآمدی کارآفرینانه بر تقویت کارآفرینی
.37-29 :(39) دانشجویان. فصلنامه رشد فناوری، 10
.14-2 :(63) 6. پایندانی، جمشید، 1394 . اهمیت و ضرورت داشتن تفکر خلاق. مهندسی مدیریت، 8
7. پورسعید، م. 1388 . طراحی الگوی توسعۀ منابع انسانی کارآفرین بر اساس نظریۀ یادگیری اجتماعی.
.100-81 :(3) فصلنامه پژوهش های مدیریت منابع انسانی، 1
8. رستمی، م.، فیض بخش، ع.ر. 1392 . ارائه گونه شناسی از فرصت های کارآفرینی بر اساس منشاء و
.32-1 :(27) فرایند شکل گیری آن ها. فصلنامه علوم مدیریت ایران. 7
9. شریف زاده، م.ش.، رستمی فلوردی، ا.، عبدالله زاده، غ.ح. 1395 . گرایش به کارآفرینی جمعی در
.131-115 :(2) تعاونی های کشاورزی. کارآفرینی در کشاورزی، 3
10 . صارمی، م.، علی زاده ثانی، م.ک. 1388 . بررسی عوامل تأثیرگذار بر فرایند شناسایی فرصت های
.122-103 :(3) کارآفرینی بین کارآفرینان برتر منتخب. فصلنامه توسعه کارآفرینی، 1
11 . طالبی، ک.، داوری، ع.، دهقان، ع. 1392 . شناسایی تأثیر سرمایه فکری بر تشخیص فرصت های
.47 -19 :(71) کارآفرینانه در شرکت های دانش بنیان. فصلنامه مطالعات مدیریت، 23
12 . عزیزی، ش.، مؤتمنی، ع.ر.، عبداله پور، ا.ر. 1391 . الگوی عوامل فردی و اجتماعی مؤثر بر
.24-7 :(2) تشخیص فرصت های کارآفرینانه. فصلنامه توسعه کارآفرینی، 5
13 . فطرس، م.ح.، فرزین، م.ر.، نجارزاده نوش آبادی، ا. 1390 . بررسی اثر حقوق مالکیت معنوی روی
.322-303 :(1) نوآوری کشورهای اسلامی در حال توسعه. پژوهشنامه اقتصادی، 11
14 . قلی پور، ر.، آقاجانی، ح.ع.، کرامتی کریمی، م.ع. 1388 . بررسی عوامل مؤثر بر تشخیص
.156-123 :(3) فرصت های کارآفرینانه در حوزة فناوری اطلاعات. فصلنامه توسعه کارآفرینی، 1
15 . قلی پور، ر.، کرامتی کریمی، م.ع. 1388 . نقش دانش سابق کارآفرین بر تشخیص فرصت کارآفرینانه.
.56-25 :(4) فصلنامه مطالعات معرفتی، 13
16 . محمدی الیاسی، ق. ( 1388 ). تأملی بر چیستی و منزلت فرصت و فرصت شناسی در مطالعات
.158-137 :( کارآفرین . ی پژوهشنامه پژوهشکده تحقیقات استراتژیک، ( 43
17 . محمدی، ق.، رکنی، ن.، طیبی، ک. 1390 . نقش شبکه های اجتماعی در تشخیص فرصت های
.26-7 :(11) کارآفرین . ی فصلنامه توسعه کارآفرینی، 3
18 . مخت، س.، باقری، ا.، شفیعی، ف.، شعبانعلی فمی، ح. 1394 . بررسی عوامل مؤثر بر انگیزة جوانان
.186-159 :(1) روستایی برای انتخاب مشاغل کشاورزی. پژوهش های روستایی، 6
19 . مرادی نژاد، ه.، ایروانی، ه.، شعبانعلی فمی، ح.، حسینی، م.، کافی، م. 1386 . تحلیل موانع توسعه
.184-175 :(2) کارآفرینی در واحدهای تولیدی گلخانه ای در ایران. علوم کشاورزی ایران، 2
20 . موحدی، ر.، گلی، ف.، یوسفی محمدی، م. 1395 . توسعه آموزش عالی کشاورزی با تأکید بر
.77 -55 :(1) کارآفرینی پایدار. کارآفرینی در کشاورزی، 3
21 . میگون پوری، ا.، میگون پوری، م.ر.، سیدعلی روته، ا. 1393 . نقش دانش پیشین در ارتقای سطح
:(3) هشیاری کارآفرینانه و تشخیص فرصت های کارآفرینی در حوزه سلامت. پیاورد سلامت، 8
.268-258
22 . ورمزیاری، ح.، غنیان، م.، برادران، م. 1387 . دیدگاه دانشجویان نسبت به وضعیت نظام آموزش
.52-39 :(4) عالی کشاورزی در ایران: چالش ها و راهکارها. فصلنامه دانش کشاورزی، 18
23.Adali, S., Escriva, R., Goldberg, M.K. 2010. Measuring behavioral trust in
social networks. IEEE Intrenational Conference.
24.Ahlin, B., and Drnovsek, M., Hisrich. 2014. Entrepreneurs' creativity and firm
innovation: the moderating role of entrepreneurial self-efficacy. Small Business
Economics, 43(1): 101-117.
25.Alonso, M.A.P., Sanchez, J.C., and Maditinos, D. 2016. Entrepreneurial
Opportunities Perception and Intentions within European Innovation-Driven
Economies Under the Shadow of a Financial Crisis. Entrepreneurship, Business
and Economics, 3(1): 3-13.
26.Alpkan, L., Bulut, C., Gunday, G., Ulusoy, G., and Kilic, K. 2010.
Organizational support for entrepreneurship and its interaction with human
capital to enhance innovative performance. Management decision, 48(5): 732-
755.
27.Alvarez, S.A., and Barney, J.B. 2007. Discovery and creation: Alternative
theories of entrepreneurial action. Strategic entrepreneurship, 1(1‐2): 11-26.
28.Baron, R.A. 2004. The cognitive perspective: A valuable tool for answering
entrepreneurship's basic “why” questions. Business venturing, 19(2): 221-239.
29.Baron, R., and Ensley, M.D. 2006. Opportunity recognition as the detection of
meaningful patterns. Management Science, 52(9): 1331-1344.
30.Bontis, N. and Serenko, A. 2009. A causal model of human capital antecedents
and consequents in the financial services industry. Intellectual Capital, 10(1):
53-69.
31.Campos, H.M., Rubio, A.M., Atondo, G.H., and Chorres, Y.M.P. 2015.
Relationship between Creativity, Personality and Entrepreneurship: An
Exploratory Study. International Business Research, 8(8): 59-71.
32.Cho, C., Yoon, B., Coh, B.Y., and Lee, S. 2016. An empirical analysis on
purposes, drivers and activities of technology opportunity discovery: The case
of Korean SMEs in the manufacturing sector. R and D management, 46(1): 13-
35.
33.De Jong, J.P.J., and Marsili, O. 2015. The distribution of Schumpeterian and
Kirznerian opportunities. Small Business Economics, 44(1): 19-35.
34.Drapeau, P. 2014. Sparking Student Creativity: Practical Ways to Promote
Innovative Thinking and Problem Solving. Alexandria, VA: Association for
Supervision and Curriculum Development.
35.Edelman, L., and Yli-Renko, H. 2010. The impact of environment and
entrepreneurial perceptions on venture- creation efforts: Bridging the discovery
and creation views of entrepreneurship. Entrepreneurship theory and practice,
34(5): 806- 833.
36.Forsgren, M. 2016. A note on the revisited Uppsala internationalization process
model–the implications of business networks and entrepreneurship.
International Business Studies, 47(9): 1135-1144.
37.Fuerlinger, G., Fandl, U., Funke, T. 2015. The role of the state in the
entrepreneurship ecosystem: insights from Germany. Triple Helix, 2(1): 1-14
38.Fust, A., Wustrow, P., Fueglistaller, U. 2016. Entrepreneurial Information
Search Behavior for Opportunity Recognition: Scale Development. In: Annual
Meeting of the Academy of Management, 5. - 9. August 2016, Anaheim.
39.George, N.M., Parida, V., Lahti, T., and Wincent, J. 2016. A systematic
literature review of entrepreneurial opportunity recognition. International
Entrepreneurship and Management, 12(2): 309-350.
40.Glass, A.J., and Wu, X. 2007. Intellectual property rights and quality
improvement.Development economics, 82(2): 393-415.
41.Han, Y., and Li, D. 2015. Effects of intellectual capital on innovative
performance: The role of knowledge-based dynamic capability. Management
decision, 53(1): 40- 56.
42. Hills, G.E. 2009. Opportunity recognition by successful entrepreneurs: A pilot
study. Chicago: University of Llionis.
43.Hunt, R.A. 2015. Contagion Entrepreneurship: Institutional Support, Strategic
Incoherence, and the Social Costs of Over‐Entry. Small Business Management,
53(51): 5-29.
44.Igor, N.D., and Elias, G.C. 2016. Creativity, Innovation, and Entrepreneurship
Across Cultures: Theory and Practices. Washington, District of Columbia,
USA: George Washington University.
45.Jain, S.K., and Chaudhary, H. 2016. Quest for Effective Mentors: A Way of
Mentoring Potential Entrepreneurs Successfully. Flexible Systems
Management, 5(20): 1-11.
46.Jawahar, D.P., and Nigama, K. 2011. The influence of social capital on
entrepreneurial opportunity recognition behavior. Economics and management,
5(1): 351-368.
47.Kallviks, M., Nilsson, M., and Karlsson, M. 2015. A Motivational Journey: A
study about the entrepreneur and the changes in motivation from start-up to
present. Small Enterprises Development, Management and Extension, 43: 28-
50.
48.Li, Y.U., Wang, P., and Liang, Y. 2015. Influence of Entrepreneurial
Experience, Alertness, and Prior Knowledge on Opportunity Recognition.
Social Behavior and Personality, 43(9): 1575-1583.
49.Lim, W.L., Lee, Y.L., and Ramasamy, R. 2015. Personality, prior knowledge,
social capital and entrepreneurial intentions: Entrepreneurial alertness as
mediator. Business and social science review, 1(2): 538-548.
50.Maine, E., Soh, P.H., and Dos Santos, N. 2015. The role of entrepreneurial
decision-making in opportunity creation and recognition. Technovation, 17(39):
53-72.
51.Mainela, T., Puhakka, V., and Servais, P. 2014. The concept of international
opportunity in international entrepreneurship. Management Reviews, 16(1):
105-129.
52.Moulson, N.D.R. 2015. How Millennial Generation Entrepreneurs Use Mentors
to Improve Business Performance (doctoral thesis). Walden, Walden university.
53.Mtima, L. 2015. Intellectual property, entrepreneurship and social justice:
From swords to ploughshares. USA: Howard University School of Law.
54.Nikraftar, T., and Hosseini, E. 2016. Factors affecting entrepreneurial
opportunities recognition in tourism small and medium sized enterprises.
Tourism Review: 71(1): 6 - 17.
55.Ozgen, E., and Baron, R.A. 2007. Social sources of information in opportunity
recognition: Effects of mentors, industry networks, and professional forums.
Business venturing, 22(2): 174-192.
56.Parahina, V.N., Boris, O.A., Bezrukova, T.L., and Shanin, I.I. 2014. State
Support for Creation and Development of Socially-Oriented Innovative
Enterprises. Asian Social Science, 10(23): 215-222.
57.Riuttanen, L. 2015. Effect of business opportunity recognition on entrepreneurs
market perception. Masters thesis, Oulu: University of Oulu.
58.Ruiz, M., Ibarreche, S., Peterson, L., and Guerrero, L. 2016. The impact of
immigrant acculturation and job search information on entrepreneurship
opportunity. Entrepreneurship and Small Business, 12: 133-150.
59.Scott, J.T. 2016. The entrepreneur's idea and outside finance: Theory and
evidence about entrepreneurial roles. European Economic Review, 9(86): 118-
130.
60.Shane, S.A. 2003. A general theory of entrepreneurship: The individualopportunity
nexus. Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
61.Shane, S., and Venkataraman, S. 2000. The promise of entrepreneurship as a
field of research. Academy of management review, 25(1): 217-226.
62.Shrader, R.C., and Hills, G.E. 2015. Opportunity Recognition: Perceptions of
Highly Successful Entrpreneurs. Small Business Strategy, 14(2): 30- 49.
63.Toma, S.G., Grigore, A.M., and Marines, P. 2013. Economic development and
entrepreneurship. Procedia economics and finance, 8(2): 436-443.
64.Walker, E., and Webster, B. 2004. Gender issues in home‐based businesses.
Women in Management Review, 19(8): 404-412.
65.Wang, Y.L., Andrea, D., Ellinger, A.D., and Jim Wu, Y.C. 2013.
Entrepreneurial opportunity recognition: an empirical study of R&D personnel.
Management Decision, 2(51): 248 - 266.
66.Wasdani, K.P., and Mathew, M. 2014. Potential for opportunity recognition
along the stages of entrepreneurship.Global Entrepreneurship Research, 2(1):
7-16.
67.Wood, M., Welter, C., Artz, K., and Bradley, S.W. 2014. Discerning
opportunity types: Implications for entrepreneurial action and entrepreneurship
education, Innovative Pathways for University Entrepreneurship in the 21st
Century, Advances in the Study of Entrepreneurship. Innovation and Economic
Growth, 24: 119-144.
68.Yonkers, V. 2003. A Psychological Model of Entrepreneurial Behavior.
Academy of Business and Economics, 11(4): 23-44.