از توسعه، به پساتوسعه و کامیابی: یک نقد مفهومی بر توسعه و کارآفرینی روستایی با بهره‌گیری از آراء آرام ضیایی پیرامون پساتوسعه نقّاد

نوع مقاله : مقاله تحلیلی

نویسنده

استادیار و مدیر گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه زابل

چکیده

هدف این مقاله مفهومی عبارت است از نظرورزی و مفهوم‌پردازی پیرامون توسعه و کارآفرینی روستایی با بهره‌گیری از نگاه شالوده‌شکنانه و تکنیک‌های تحلیل گفتمانیِ تنیده در مکتب پساتوسعه. سعی شده تا با استفاده از مفهوم پساتوسعه نقّاد متعلّق به یکی از متفکّران صاحب‌نام پساتوسعه، آرام ضیایی، به بازاندیشی مختصری از روال و گفتمان کارآفرینی و توسعه روستایی پرداخته شود. پساتوسعه نقّاد از دیدگاه ضیایی و در تقابل با پساتوسعه عوام‌فریبانه جدید، حاوی چند وجه یا سرشت اساسی است که عبارت‌اند از: اوّل، نقدِ سنّت‌ها و تاریخِ سرزمین خود؛ دوّم، همرنگ‌سازی و تطبیق مدرنیته بر اساس ابعاد محلّی؛ سوّم، حرکت نظری و عملی از تأکید بر ایدئولوژی به سمت تمرکز بر طبیعت؛ چهارم، تحلیل فرهنگ همچون یک پدیده برساخته اجتماعی تا یک جوهره یا واقعیّتِ صلب و بنیادین؛ و درنهایت پنجم، تحلیلِ هم روابط درونی قدرت اجتماعی و هم روابط بین‌المللیِ قدرتِ تنیده شده در ساختارها و سازمان‌های شرکت‌های فراملیّتی. نظر به طرح یک مفهوم‌پردازیِ جدید و چندلایه از سوی مکتب پساتوسعه و نیز نگاه انتقادی سرشته در ذات این مکتب؛ مدّعای اصلی مقاله این است که می‌توان با بهره‌گیری از مؤلفه‌های پساتوسعه نقّاد، راهبردهای سنّتی را متحوّل ساخت. به‌عنوان مثال، ʼکارآفرینی روستاییʽ می‌تواند با راهبرد جدیدی که ʼکامیابی روستایی ‘ نام نهاده شده، جایگزین شده و لذا دریچه‌ای جدید به‌سوی مفهوم‌پردازی توسعه (روستایی) گشود شود. با افزودن و تحلیل مفاهیمی همچون دوگانه سنّت و مدرنیته، تحلیل زبان‌شناختی، فاعلیّت، عواطف، نگره قدرت، تنانگی و نیز طبیعت، کامیابی روستایی، در قیاس با کارآفرینی روستایی، جامع‌الاطراف‌تر، انسانی‌تر و پایدارتر خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

From development, to post-development and prosperity: A conceptual critique of rural development and entrepreneurship from the perspective of Aram Ziai's skeptical post-development

نویسنده [English]

  • Hassan Shahraki
Assistant professor and director of Agriculture Extension and Education Department-University of Zabol-Iran.
چکیده [English]

The purpose of this conceptual paper is to theorize and conceptualize rural entrepreneurship and development from the deconstructive perspective and discourse analysis techniques embedded in Post-Development School. Drawing on the skeptical post-development idea of Aram Ziai, a pioneer in the Post-Development School, it aims to provide a brief rethinking of rural development and entrepreneurship discourse and practice. From Ziai's perspective, the main features of skeptical post-development, in contrast to New-Populist post-development, are: first, criticizing one’s own culture and tradition; second, appropriating modernity based on local dimensions; third, shifting theoretically and practically from ideology to the nature; fourth, analyzing the culture as a social construct rather than as a fundamental and rigid essence or reality; and fifth, focusing on both the internal relations of social power and the international relations of power embedded in structures and organizations of multi-national corporations. Considering the new and multilayered conceptualization of Post-Development School and also owing to its critical essence, the main argument of the paper is that with employing the skeptical post-development components it is possible to transform the traditional strategies. For instance, ‘rural entrepreneurship’ could be replaced with ʽrural prosperityʼ which results in opening new gates to the conceptualization of (rural) development. Embracing and analyzing the new elements of tradition/modernity dichotomy, linguistic aspects, agency, emotions, the notion of power, embodiment, and nature, rural prosperity will be more comprehensive, humanistic, and sustainable than the rural entrepreneurship.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Post-Development (PD)؛ Skeptical Post-Development؛ Rural entrepreneurship
  • Rural prosperity
  • Aram Ziai

مراجع

  1. جمشیدها، غ. و نوذری، ح. تحولات معنای توسعه پس از انقلاب اسلامی: از طرد توسعه تا معنا بخشی‌های متفاوت به آن. توسعه روستایی، 1: 25-48.
  2. زرگری نژاد، غ. ح. 1388. تبارنامه تاریخی توسعه. کتاب ماه، 138: 8 –
  3. شهرکی، ح. 1396. کارآفرینی روستایی همچون یک پدیده زمینه‌مند: پژوهشی در جامعه‌شناسی اقتصاد و توسعه روستایی. جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، 6(1): 65-91.
  4. شهرکی، ح.، و سارانی، و. 1398. توسعه و همزاد شرّش: تحلیل وضعیتی کارآفرینی روستایی در منطقه سیستان. توسعه محلی، 11(1): 173-196.
  5. کاوه پیشقدم، م. ک. 1389. غلبه مکتب وابستگی بر استراتژی‌های توسعه در دهه نخست انقلاب اسلامی. فصلنامه تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، 6(2): 43-56.
  6. Bill, F., Bjerke, B. and Johansson, A.W. (Eds.), 2010. (De) Mobilizing the entrepreneurship discourse. UK, USA: Edward Elgar.
  7. Dempster, G.M. 2020. Why (a theory of) Opportunity Matters: Refining the Austrian view of entrepreneurial discovery. The Quarterly Journal of Austrian Economics, 23(3-4): 427-461.
  8. Dey, P. 2020. What does it mean to be against entrepreneurship? From antagonistic to agonistic critique. In: Against Entrepreneurship: A Critical Examination. 267-278. London: Palgrave McMillan.
  9. Dabson, B. 2005. Entrepreneurship as a real community and economic development strategy. Columbia, MO: Rural Policy Research Institute, University of Iowa College of Public Health/Truman School of Public Affairs, University of Missouri.
  10. Duhan, R. and Henrekson, M. (Eds.), 2007. The Political Economy of Entrepreneurship. Northampton, UK: Edward Elgar.
  11. Escobar, A. 2005. ‘Imagining a post-development era.’ In: Edelman, M. and Haugerud, A. (Eds.), the Anthropology of Development and Globalization. USA: Blackwell Publishing.
  12. Escobar, A. 2008. Territories of Differences: Place, Movements, Life, Redes. London: Duke University Press.
  13. Goss, D. 2005. Schumpeter’s legacy? Interaction and emotions in the sociology of entrepreneurship. Entrepreneurship Theory and Practice, 29 (2): 205-218.
  14. Irani, L. 2019. Chasing Innovation: Making Entrepreneurial Citizens in Modern India. US: Princeton University Press.
  15. Janker, J., Vesala, H. T., and Vesala, K. M. 2021. Exploring the link between farmers’ entrepreneurial identities and work wellbeing. Journal of Rural Studies, 83: 117-126.
  16. Jones, C. and Spicer, A. (Eds.), 2009. Unmasking the Entrepreneur. UK, US: Edward Elgar.
  17. Kyro, P. 2014. To grow or not to grow? Entrepreneurship and sustainable development. In: Handbook of Entrepreneurship and Sustainable Development Research. Finland: Alato University.
  18. Leys, C. 2005. The rise and fall of development theory, In: Edelman, M. and Haugerud, A. (Eds.), The Anthropology of Development and Globalization: From Classical Political Economy to Contemporary Neoliberalism. 109–125. Malden, MA: Blackwell Publishing.
  19. McElwee, G. 2005. Developing Entrepreneurial Skills of Farmers. US: University of Lincoln.
  20. Nicholson, L. and Anderson, A. R. 2005. News and nuances of the entrepreneurial myth and metaphor: Linguistic games in entrepreneurial sense-Making and sense-giving. Entrepreneurship Theory and Practice, 29(2): 153–172.
  21. Ogbor, J.O. 2000. Mythicizing and reification in entrepreneurial discourse: Ideology-critique of entrepreneurial studies, Journal of Management Studies, 37(5): 605–635.
  22. Rosenqvist, O. 2020. Deconstruction and hermeneutical space as keys to understanding the rural. Journal of Rural Studies, 75: 132-142.
  23. Shahraki, H. and Movahedi, R. 2017. Reconceptualizing rural entrepreneurship discourse from a social constructionist perspective: A case study from Iran. Middle East Critique, 26(1): 79-100.
  24. Shakoori, A. 2001. The State and Rural Development in Post-Revolutionary Iran. London: Palgrave.
  25. Shilling, C. 2012. The Body and Social Theory. London: Sage.
  26. Thornton, P. H. 1999. The Sociology of Entrepreneurship, Annual Review of Sociology, 25: 19-46.
  27. -Thornton, P.H., Ribeiro-Soriano, D. and Urbano, D. 2011. Socio-cultural factors and entrepreneurial activity: An overview. International Small Business Journal, 29 (2): 105-118
  28. Venkataraman, S. 1997. The distinctive domain of entrepreneurship research. Advances in Entrepreneurship, Firm Emergence and Growth, 3: 119-138.
  29. Venkataraman, S. and Shane, S. 2000. The promise of entrepreneurship as a field of research. Academy of Management Review, 25(1): 217–226.
  30. Ziai, A. 2004. The ambivalence of post‐development: between reactionary populism and radical democracy. Third World Quarterly, 25 (6): 1045-1060.
  31. Ziai, A. 2015. Post-Development: Premature burials and haunting ghosts, Development and Change, 46 (4): 833–854.
  32. Ziai, A. 2019. Gharbzadegi in Iran: A reactionary alternative to ‘Development’? Development, 62(1): 160-166.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار