توسعه کارآفرینی سبز در راستای پیشبرد توسعه پایدار (با تکیه بر کشاورزی ارگانیک، محصول سالم و کشاورزی دقیق)

نوع مقاله : علمی-مروری

نویسندگان

1 دانشگاه رازی

2 استادیار گروه مدیریت و کارآفرینی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه رازی

3 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت کارآفرینی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، ایران

چکیده

در جهان امروز کارآفرینی سبز به عنوان راهبردی اثربخش برای توسعه اقتصادی-اجتماعی کشورها شناخته شده است، و توسعه آن در بخش کشاورزی می‌تواند نقش مهمی در اشتغال‌زایی پایدار، کاهش مشکلات زیست‌محیطی، کاهش بیماری‌ها و امراض ناشی از مصرف مواد غذایی ناسالم و بهره‌وری بیشتر زمین‌های کشاورزی داشته باشد. هدف این پژوهش بررسی توسعه کارآفرینی سبز در راستای پیشبرد توسعه پایدار (با تکیه بر کشاورزی ارگانیک، محصول سالم و کشاورزی دقیق) است. لذا مطالعه مروری حاضر برگرفته از یک مرور ادبیاتی گسترده در متون موجود و کارهای علمی انجام شده در حوزه کارآفرینی سبز و توسعه پایدار، انجام گردید. این پژوهش در راستای تبیین جایگاه کارآفرینی سبز، به عنوان حوزه جدیدی در حفاظت از محیط‌زیست، توسعه اقتصادی و پایداری همه‌ی جوامع، از بین استراتـﮊی‌های مختلف مزرعه‌داری و کشاورزی، به کارﮔیری همزمان کشاورزی دقیق، کشاورزی ارگانیک و تولید محصول سالم را به عنوان راه‌‌حلی برای کاهش استفاده از نهاده‌های شیمیایی با هدف سلامت و کیفیت محصولات تولیدی درون مزرعه، افزایش عملکرد، افزایش بهره‌وری اقتصادی و کاهش اثرات سوء زیست-محیطی مدنظر قرار داد. در پایان نیز چند پیشنهاد جهت توسعه کارآفرینی سبز در بخش کشاورزی ارائه شد.

کلیدواژه‌ها


  1. ادواردز، ک. آ. 1379.  کشاورزی پایدار. ترجمه و تدوین عوض کوچکی، محمدحسینی و ابوالحسن هاشمی دزفولی، مشهد: انتشارات دانشگاه مشهد.
  2. آجودانی، ز. و مهدی‌زاده، ح. 1388. زمینه­یابی امکان توسعه و ترویج کشاورزی ارگانیک در استان کرمانشاه از دیدگاه کارشناسان کشاورزی. پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی، 2(4): 65- 73.
  3. بریم نژاد، و. 1393. شناسایی عوامل مؤثر بر بازاریابی محصولات سالم و ارگانیک. اقتصاد کشاورزی، ویژه­نامه، 217- 232.
  4. جعفری، ا.، محلوجی، م.، صلحی، م. و دوازده امامی، س. 1386. اصول و مبانی و چالش­های کشاورزی ارگانیک. فصلنامة علمی کشاورزی پایدار، 4(3): 13-19.
  5. حسین­­زاده، ع.، یوسف­پور، م.ر. و احدزاده، س. ۱۳۹۴. نقش آموزش­های مهارتی و کارآفرینی در توسعه مشاغل سبز و پایدار روستایی. همایش ملی و کار شایسته و مشاغل سبز، گیلان، موسسه کار و تأمین اجتماعی و اداره کل تعاون.
  6. رستمی سلیمانی، ت. 1394. نگرش کشورها به توسعه پایدار و بررسی شاخص­های توسعه انسانی و زیست‌محیطی در پایداری. همایش ملی کار شایسته و مشاغل سبز، گیلان، موسسه کار و تأمین اجتماعی و اداره کل تعاون.
  7. رمضانی قوام‌آبادی، م.ح. 1393. اقتصاد سبز: گامی به سوی تحقق توسعه پایدار در حقوق بین­الملل محیط زیست. دو فصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادی (دانش و توسعه سابق)، دوره جدید، 21(6): 114- 141.
  8. سپه‌پناه، م. و موحدی، ر. 1394. کارآفرینی پایدار و رویکردی نو در کشاورزی. نشریه کارآفرینی در کشاورزی، 2(1): 19-36.
  9. سلطانی ناصری، ا. و مرتضوی امیری، ج. 1394. بررسی رابطه بالندگی سازمانی با توانمندسازی شغلی کارکنان صندوق کارآفرینی امید شمال کشور. همایش ملی کار شایسته و مشاغل سبز، گیلان، موسسه کار و تأمین اجتماعی و اداره کل تعاون.

10. شاهی مریدی، ر.، کاظمی، ح. و کامکار، ب. 1396. ارزیابی وضعیت توسعه کشاورزی پایدار در استان گلستان. دانش کشاورزی و تولید پایدار، 27(1): 198- 215.

11. شریفی مقدم، م. 1386. شرح محتوا و فعالیت‌های انجام شده در پروژه IPM/FFS در دو سطح ملی و خاورمیانه‌ای FAO در جمهوری اسلامی ایران. تهران: وزارت جهاد کشاورزی، معاونت ترویج و نظام بهره‌برداری.

12. شریف­زاده، م.ش. 1393. کشاورزی پایدار کارآفرینانه: در جستجوی رهیافتی مقتضی برای تسهیل توسعه کسب و کارهای کارآفرینانه کشاورزی. نشریه کارآفرینی در کشاورزی، 1(1): 103- 129.

13. شعابنعلی فمی، ح.، قاسمی، ج. و محمدزاده نصر‌آبادی، م. 1387. نظام های کشاورزی پایدار (مروری بر رویکردهای غالب). تهران: موسسه فرهنگی منادی تربیت.

14. عبدالهی، س. 1387. بررسی چشم­انداز توسعه کشاورزی ارگانیک در ایران. موسسه پژوهش­های برنامه‌­ریزی و اقتصاد کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی.

15. کامکار، ب. و مهدوی دامغانی، ع. م. 1387. مبانی کشاورزی پایدار. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

16. کوچکی، ع.ر.، منصوری، ه.، قربانی، م. و رجب‌زاده، م. 1392. بررسی عوامل مؤثر بر تمایل به مصرف محصولات ارگانیک در شهرستان مشهد. نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی، 27(3): 188- 194.

17. مطیعی لنگرودی، ح. و شمسایی، ا. 1388.  توسعه و کشاورزی پایدار. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

18. میردامادی، م. و خادمی، ه. 1382. کشاورزی ارگانیک، شناخت و راهکارهای کاربرد آن. مجله جهاد، 261: 82.

19. نصر اصفهانی، ا. و میرفندرسکی، س. 1384. بررسی وضعیت کشاورزی ارگانیک در ایران و جهان. وزارت جهاد کشاورزی، معاونت برنامه‌ریزی و اقتصادی، موسسه پژوهش­های برنامه­ریزی و اقتصاد کشاورزی.

20. نیکبخت، م. و ذکی دیزجی، ح. 1385.  کشاورزی دقیق. چالش­ها و چشم­اندازها در ایران، نشریه کشاورزی و منابع طبیعی، 10: 34-40.

21. هاتفیلد، ج. ا. و کارلن، د. ا. 1376. نظام­های کشاورزی پایدار. ترجمه­ عوض کوچکی، محمد حسینی و حمیدرضا خزایی. مشهد: جهاد دانشگاهی مشهد.

  1. Allen, J.C., and Malin, S. 2008. Green entrepreneurship: a method for managing natural resources. Society and Natural Resources, 21(9): 828-844
  2. Chrystopher, G., and Kristallis, J. 2005. Consumer willingness to pay for organic food. British Food Journal, 107: 320-34.
  3. Crals, E., and Vereeck, L. 2005. The affordability of sustainable entrepreneurship certification for SMEs. The International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 12(2): 173-183.‏
  4. D Silva, J.L., Man, N., and Hayrol Azaril, M.S. 2011. Acceptance of sustainable agricultural practices: the case of crop farmers. American Journal of Agricultural and Biological Sciences, 6(2): 227- 230.
  5. Dean, T.J., and McMullen, J.S. 2007. Toward a theory of sustainable entrepreneurship: reducing environmental degradation through entrepreneurial action. Journal of  Business Venturing, 22(1): 50–76.
  6. Du, Q., Chang, N., Yang, Ch., and Srilakshmi, K.R. 2008. Combination of multispectral remote sensing, variable rate technology and environmental modeling for citrus pest management. Journal of Environmental Management, 86(1): 14-26.
  7. Dupuy, P.M. 1997. Où en est le droit international de l’environnement à la fin du siècle. RGDIP.
  8. Hockerts, K., and Wustenhagen, R. 2010. Greening Goliaths versus Emerging Davids: Theorizing about the Role of Incumbents and New Entrants in Sustainable Entrepreneurship. Journal of Business Venturing, 25(5): 481-492.
  9. Hockerts, K., and Wüstenhagen, R. 2010. Greening Goliaths versus emerging Davids-Theorizing about the role of incumbents and new entrants in sustainable entrepreneurship. Journal of Business Venturing, 25(5): 481–492.
  10. Ivan, M., and Sascha, K. 2012. Green entrepreneurship: definitions of related concepts. international Journal of Strategic Management, 12 (2): 1-12.
  11. Kumar, D., and Shivay, Y.S. 2008. Modern concepts of agriculture: Integrated Crop Management.
  12. Kyro, P. 2001. To grow or not to grow?: Entrepreneurship and sustainable development. International Journal Sustainable Development and World Ecology, 8(1):15–28.
  13. Leifeld, J. 2012. How sustainable is organic farming. Agriculture, Ecosystems & Environment, 150: 121-122.
  14. Marios, T., Ioannis, P., and Konstantina, T. 2011. Green entrepreneurship in Greek furniture enterprises. 1Technological Educational Institute of Larissa-Karditsa branch. Department of Wood and Furniture Technology and Design, 232-249.
  15. Matondi, P.B. 2013. Scope for Empowering Women through Entrepreneurial Development in the Fresh Fruit and Vegetable (FFV) Sector in Zimbabwe. Investment Climate and Business Environment Research Fund (ICBE-RF), Dakar, January.
  16. Mc Elwee, G. 2005. Developing Entrepreneurial Skills of Farmers. University of Lincoln.
  17. Meerman, F., Van de Ven, G.W. J., Van Keulen, H., and Berman, H. 1996. Integrated crop management: an approach to sustainable agriculture development. International Journal of Pest Management, 42(1): 13-34.
  18. Michael, R. 1987. Sustainable Development: Exploring the Contradictions. London: Methuen.
  19. Mishra, A., Sundaramoorthi, K., Chdambara, R., and Balaji, D. 2003. Operationalization of precision farming in India. Map India conference, Retrieved from http://www.gisdevelopment.net/applicati on/agriculture/overview/pdf/127.pdf
  20. Mondal, P., and Tewari, V.K. 2007. Present status of precision farming: a review. Internationa Journal of Agricaltural Research, 2(1): 1-10.
  21. Mondal, P., and Basu, M. 2009. Adoption of precision agriculture technologies in India and in some developing countries: Scope, present status, and strategies. Journal of Progress in natural science, 19 (6): 659-666
  22. Oliver, Y.M., and Robertson, M.J. 2013. Quantifying the spatial pattern of the yield gap within a farm in a low rainfall Mediterranean climate. Field Crops Research, 150: 29-41
  23. Pierce, F.J., and Nowak, P. 1999. Aspects of precision agriculture. Advances in Agronomy, 67: 1-85.
  24. Pierpaoli, E., Carli, G., Pignatti, E., and Canavari, M. 2013. Drivers of precision agriculture technologies adoption: A literature review. Procedia Technology, 8: 61-69.
  25. Robert, A. 1980. How to save the world. London: Koganpage.
  26. Searcy, S.W. 1997. Precision Farming: A new approach to crop management. Texas Agricultural Extension Service, Retrieved from http://lubbock.tamu.edu/files/2011/10/pre cisionfarm_1.pdf
  27. Shane, S., and Venkataraman, S. 2000. The promise of entrepreneurship as a field of research. The Academy of Management Review, 25(1): 217-226.
  28. Shepherd, D., and Patzelt, H.2010. The New Field of Sustainable Entrepreneurship: Studying Entrepreneurial Action Linking “What is to be sustained” with “What is to be developed”. Entrepreneurship Theory and Practice, 35(1): 137-163.
  29. Shepherd, D.A., and Patzelt, H. 2008. Sustainable Entrepreneurship: Entrepreneurial Mechanisms Linking What is to be sustained with what is to be developed. Conference proceedings in 5th International AGSE Entrepreneurship Research Exchange, February 5-8, Swinburne University of Technology, Melbourne, Australia.
  30. Shiming, M., and Sauerborn, J. 2006. Review of history and recent development of organic farming worldwide. Agricultural Sciences in China,5(3): 169- 178.
  31. Silva, C.B., do Vale, S.M.L.R., Pinto, F.A.C., Muller, C.A.S., and Moura, A.D. 2007. The economic feasibility of precision agriculture in Mato Grosso do Sul State, Brazil: a case study. Journal of Precision Agric, 8(6): 255–265.
  32. Theocharopoulos, A., Melfou, K., and Papnagiotou, E. 2007. Effciency in sustainable farming systems: the case of integrated crop management Greece. American- Eurasian Journal of Agricultural and Environmental scinence, 2(5); 593-599.
  33. Wallenberg, P. 2012. Barriers and Triggers to Green Entrepreneurship: An Exploratory Study. Thesis to obtain the degree of Master of Science in Economics and Business Economics, specialisation Entrepreneurship and Strategy Economics, Erasmus University Rotterdam Erasmus School of Economics.
  34. WCED. 1987. Our Common Future, Oxford: Oxford University Press, World Commission on Environment and Development (WECD)